2022 – Kurir.mk

Обвинителствата ефикасни и покрај недоволните човечки и материјални ресурси во 2022 година

Тале Кристо — Tue, 12 Sep 2023 11:53:10 +0000

Обвинителствата, кои и со намалени човечки ресурси, но со добра организација, не само што го совладаа приливот на нови предмети, туку го намалија заостатокот на нерешените, покажува Годишниот извештај за работата на јавните обвинителства во 2022 година. - Во извештајната година биле примени пријави против 19.934 познати сторители на кривични дела и заедно со пренесените 13.421 незавршени предмети од 2021 година јавните обвинители постапувале по вкупно 33.355 предмети против познати сторители, покажува Годишниот извештај кој беше доставен до Собранието и е достапен на следниот ЛИНК, се наведува во соопштението од Јавното обвинителство на Република Северна Македонија. Овие податоци, како што посочуваат од ЈОРСМ, покажуваат дека секој јавен обвинител во основно јавно обвинителство во текот на годината просечно имал во работа по околу 192 предмети. Оваа бројка во одредени обвинителства, со оглед на нивната надлежност, е и значително поголема. Од ЈОРСМ велат дека и со значително намален број јавни обвинители, бидејќи не се пополнети една третина од систематизираните места за јавни обвинители, со нецелосно пополнета јавнообвинителска служба и недоволни финансиски средства за работа, обвинителствата и во 2022 година успеаја да го совладаат приливот на нови кривични пријави, и да го намалат бројот на нерешени предмети. -Одлучувајќи по предметите, основните јавни обвинители поднеле обвинителни предлози против 4.829 (24,3%) лица, предлози за казнен налог против 4.458 (22,5%) лица, од донесените 1.397 наредби за спроведување истрага против 1.087 лица поднесени се обвинителни акти, предлог спогодба во скратена постапка поднесена е против 114 (0,6%) лица, против 849 (4,3%) лица пријавите се решени на друг начин, а против 8.207 (41,3%) лица пријавите се отфрлени врз основа на член 288 од Законот за кривичната постапка и од други причини. Покрај тоа, спрема 600 (60,7%) деца поднесени се барања за подготвителна постапка, спрема 5 деца поднесен е директен предлог за санкција и спрема 353 деца (35,7%) кривичните пријави се отфрлени, се посочува во соопштението. Од надлежните судови, како што велат од ЈОРСМ, биле донесени пресуди против вкупно 10.680 лица, од кои за 9.577 пресудите биле осудителни врз основа на поднесеното обвинение. -Во текот на целокупната постапка, јавните обвинители се грижеа за почитување на правата и на оштетените, но и на осомничените и на обвинетите. Така, мерка притвор беше побарана само за 3,2% од сторителите на кривични дела и само тогаш кога таа беше единствен начин за да се обезбеди натамошното непречено одвивање на кривичната постапка, се истакнува во соопштението од ЈОРСМ.

Грчката плажа Хилиаду – најдобра европска филмска локација за 2022 година

Тале Кристо — Mon, 20 Feb 2023 11:39:46 +0000

Наградата за најдобра европска филмска локација за 2022 година, објавена на 73. Филмски фестивал „Берлинале“, ја доби грчката плажа Хилијаду на островот Евијa. Токму таму се снимал филмот „Tриаголник на тагата“ на шведскиот режисер Рубен Јостлунд. Наградата ја доделува Мрежата на Европската филмска комисија (ЕУФЦН). Победникот се одредува со интернет-гласање на публиката. Грчкиот филмски центар, којшто го предложи филмот на конкурсот, им се заблагодари на сите што учествуваа во гласањето. Тоа почна во ноември лани. Останатите четири филмски локации беа номинирани од Велика Британија, Швајцарија, Германија и Хрватска.

Почнаа номинациите за Жена претприемач од Западен Балкан за 2022 година

Тале Кристо — Fri, 03 Feb 2023 15:08:37 +0000

Генералната секретарка на Советот за регионална соработка (РЦЦ), Мајлинда Брегу денеска изјави дека започнаа номинациите на кандидатите за наградата Жена претприемач од Западен Балкан за 2022 година. РЦЦ ги покани сите заинтересирани до 28 февруари да номинираат жена претприемач на годината во една или повеќе категории - жена еколошки претприемач, креативна жена претприемач, жена претприемач во туризмот, жена претприемач Ромка, жена стартап претприемач и млада жена претприемач. Намерата на иницијативата е да се оддаде „скромно признание на храбрите и силни жени кои се осмелиле да се борат против стереотипите и да донесат промени“ и дека придонесот на жените претприемачи е клучен за напредокот на Западен Балкан. РЦЦ минатата година ја воспостави наградата за жени претприемачи на годината од Западен Балкан како дел од својата програма за економско зајакнување на жените во рамките на Акцискиот план за заеднички регионален пазар 2021-2024 година.

Во 2022 година СВР Тетово казнил 505 возачи под дејство на алкохол

Тале Кристо — Fri, 20 Jan 2023 10:50:47 +0000

Полициски службеници на СВР Тетово во текот на минатата година на поширокото тетовско подрачје вкупно санкционирале 505 возачи кои ги управувале нивните возила под дејство на алкохол или 37 повеќе во споредба со претходната година. Сите биле исклучени од сообраќај, времено им се одземени возачките дозволи и изготвени им се соодветни поднесоци, во кои се предвидени парични глоби од 225 до 375 евра во денарска противвредност, зависно од степенот на алкохолизираноста. -Секторот за внатрешни работи Тетово уште еднаш ги потсетува и им укажува на возачите да се воздржат од консумирање алкохолни пијалаци доколку планираат да управуваат моторни возила или ако веќе консумирале да не седнуваат зад волан. Зашто, алкохолот ја намалува нивната способност за управување и ја доведува во ризик сопствената и безбедноста на другите учесници во сообраќајот. Ова, посебно се однесува на младите и недоволно искусни возачи-почетници, но и воопшто. Лани поради вакви или други пропусти и недостатоци биле исклучени и 453 возачи- почетници, информира Марјан Јосифоски, портпарол на СВР Тетово. Глобата за оние кои одбиле да се алкотестираат изнесува 500 евра во денарска противвредност.

Во Шпанија 2022 била најтоплата година досега

Тале Кристо — Mon, 02 Jan 2023 17:42:27 +0000

Во Шпанија, 2022 година беше најтоплата од 1916 година, од кога се достапни првите податоци, објави денеска националната метеоролошка агенција (АЕМЕТ). – Минатата година беше најтопла во Шпанија, барем од 1916 година, објави агенцијата преку Твитер, посочувајќи дека за прв пат просечната годишна температура надмина 15 степени Целзиусови и беше речиси 15,5 степени. Како што се наведува, до 2011 година просечната температура никогаш не надминала 14,5 степени, а оттогаш тоа се случило пет пати. Пред 2022 година, двете најтопли години беа 2017 и 2020 година. Агенцијата прецизира дека во ретроспектива ја утврдила просечната годишна температура помеѓу 1916 и 1961 година врз основа на изолирани мерења и статистички модели. Како и другите делови на Европа, во 2022 година Шпанија беше погодена од неколку топлотни бранови во текот на летото, што исто така го одбележаа пожари, зголемена смртност и зголемено ниво на суша. – За првпат, две последователни сезони во иста година (лето и есен) беа најтопли по ред, соопшти шпанската метеоролошка агенција на 21 декември во привремениот биланс на состојба. Смртта на речиси 4.744 луѓе во Шпанија може да се припише на горештините во летото 2022 година, според проценките за зголемена смртност од Институтот за јавно здравје. Во Шпанија, пожарите изгореа и повеќе од 300.000 хектари во 2022 година, што е најлош биланс од почетокот на мерењата во 2000 година, според Европскиот информативен систем за шумски пожари (EFFIS). – Имајќи ги предвид врнежите регистрирани до 15 декември, ова е трета последователна најсушна година, се вели во привремениот биланс на шпанската метеоролошка агенција.

Светот во 2022: Жени, живот, слобода

Тале Кристо — Sat, 31 Dec 2022 09:40:38 +0000

И во 21 век е присутен трендот на ограничување на правата на жените ширум светот. За жал во одредени држави жените се граѓани од втор ред, тие се затворани и убивани само поради изнесен став и „недолична“ облека. Годината што изминува ја одбележа солидарноста помеѓу и со жените во Иран, а 22-годишната Курдка, Махса Амини стана симбол на непокор. Жени, живот, слобода (zan, zendegi, azadi) е слоганот што ги обедини Иранците. Повеќе од два месеца жените во Иран, но и во други држави ги палаеја хиџабите и ја сечеа косата, симбол на гнев и тага. Демонстрациите, што почнаа на 16 септември во Иран поради смртта на Амини, набрзо прераснаа во антивладини протести и ги п оттикнаа иранските власти на отстапки односно најавија укинување на полицијата за морал. Протестите почнаа откако беше обелоденето дека младата Курдка, Амини почина во притвор во Техеран, три дена откако беше приведена од полицијата за морал поради непочитување на строгите исламски закони за облекување на жените. Таа беше уапсена поради неправилно носење на хиџабот односно не и била целосно покриена косата. Според полицијата Амини во притвор паднала во бессознание, а потоа во кома, поради откажување на срцето. Додека на интернет се појави поинаква верзија. По апсењето, главата на Амини била удирана од стакло на полицискиот автомобил, што довело до мозочно крварење. Смртта на Амини предизвика најголеми протести од Иранската револуција бидејќи учествуваа припадници на различни етнички и религиски заедници. На протестите се приклучија и актери, спортисти и други јавни личности. Седумдесет и четири удари со камшик и 60 дена затвор Во Иран за жените се пропишани посебни правила, кои ако не се почитуваат следат ригорозни казни. Облекувањето на Иранките е тема од почетокот на 20 век. Хиџабот првпат е укинат во 1936 година за време на владеењето на таткото на модерен Иран, Реза Шах Пахлави. Неговиот син Мохамед Реза Пахлави го продолжува процесот на модернизација на земјата, во 1963 година жените во Иран добиваат исти политички права како и мажите, се отвораат училишта за девојчиња, а на девојките им е овозможено да студираат. За време на неговото владеење усвоен е закон за заштита на семејството, со кој се проширени правата на жените. Со законот беше подигната старосната граница за брак на жените од 13 на 18 години, жените можеа да побараат развод, а исто така беше пропишано мажот да има само една сопруга. Но, придобивките од така наречената Бела револуција се суспендирани со Исламската револуција. На 8 март 1979 година државното радио објави дека жените вработени во јавниот сектор мора да бидат покриени. Две години подоцна беше воведена обврската жените кога ќе го напуштат домот да носат туники, кои ќе го покријат нивното тело и со марама да ја покријат косата. Кршењето на правилото за облекување на жените стана казниво дело. Иранскиот Парламент во 1983 година донесе одлука жените кои во јавност не ја покриваат косата да бидат казнети со 74 удари со камшик, а потоа законот е надграден и додадена е казна и до 60 дена затвор. Жените не смеат да патуваат без дозвола од сопругот, а исто така повторно е воведена полигамијата. За спроведување на законот задолжени се специјалните полициски единици Гаст-е-Ершад (полиција за морал), формирана за време на мандатот на ултраконзервативниот претседател Махмуд Ахмадинеџад за „да ја шири културата на пристојност и хиџабот“. Полициските сили се состојат од мажи облечени во зелени униформи и жени со хиџаб, а единицата своите први патроли ги почна во 2006 година. Тие можат да ги апсат жените за кои ќе оценат дека се „несоодветно“ облечени. Можно укинување на полицијата за морал Демонстрациите во Иран прераснаа во антивладини протести, а иранските власти се обидоа насилно да ги задушат, при што се уапсени околу 18.000 луѓе. Според „Иран хјуман рајтс“ (Iran Human Rights) со седиште во Норвешка за време на протестите загинале 476 луѓе, меѓу кои 34 жени и 64 малолетници на возраст под 18 години. Најголем број на жртви, 130 има во покраината Систан и Балучистан, потоа следи во покраината Западен Азербејџан каде загинаа 55 лица, а во Техеран нивниот број изнесува 52. Според иранските власти загинале најмалку 200 луѓе. Иранските власти за протестите ги обвинија САД и нивните сојузници, како Велика Британија и Израел, како и курдските групи што егзистираат надвор од Иран. Откако иранските власти не успеаја да го задушат бунтот и под притисок на низа санкции поради репресија и насилно задушување на протестите, главниот ирански обвинител Џафар Монтазери на почетокот од декември најави укинување на полицијата за морал. Тој изјави дека „полицијата за морал нема никаква врска со правосудството и затоа е распуштена, но судството ќе продолжи да се справува со тој општествен предизвик“. Сепак, ултраконзервативниот претседател на Иран, Ебрахим Раиси, повика на мобилизација на „сите институции за зајакнување на законот за носење хиџаб“, бидејќи „непријателите на Иран и исламот сакаат да ги поткопаат културните и верските вредности на општеството со ширење неморал“. Додека ајатолахот Али Хамнеи, кој има големи ингеренции, сè уште не се изјаснил за укинувањето на полицијата за морал. Најавата според активистите и критичарите на режимот, иако е успех за женското движење во Иран, не значи крај на задолжителното покривање на косата. Дел од нив тврдат дека тоа е само обид за справување со протестите. Според нив можно е Монтазери да мислел на суспендирање на полицијата за морал само во Техеран, а да се засили нејзиното присуство во другите градови. Но, и покрај тоа пркосот продолжува. Иранската шахистка, Сара Кадем, на Светското првенство во брз шах одржано на 28 декември во главниот град на Казахстан, Алмати настапи без хиџаб. Пред неа повеќе спортистки се натпреваруваа без хиџаб. Во октомври иранската алпинистка, Елназ Рекаби, се натпреваруваше во Јужна Кореја без марама, а подоцна изјави дека тоа го направила ненамерно. Во ноември, иранска натпреварувачка во стрелаштво изјави рече дека не забележала оти ѝ паднал хиџабот на церемонијата на доделување награди во Техеран, откако се појави видео на кое се гледа како ја фрла марамата во знак на поддршка на демонстрантите. Останува отворено прашањето дали Иранките можат да ја победат теократијата во Иран, што би било поттик и за жените во другите муслимански држави.

Дневен хороскоп за последниот ден од годината!

Тале Кристо — Sat, 31 Dec 2022 09:04:58 +0000

Овен Поминувате непотребно време организирајќи го патувањето и не сте сигурни дека се е изводливо. Не сте ги завршиле најважните работи. Проверете ги документите, условите за патување и средствата што ви се потребни. Прегледите може да ви го комплицираат денот. Бик Не започнувајте нови бизниси. Поради недоволната концентрација, ќе правите грешки, што ќе предизвика во наредниот период да го поправите тоа што сте го направиле. Искористете го денот за дружење со малку запоставените пријатели и семејството. Близнаци Имате предлог за патување, соработка со странство или студирање со профитабилна работа. Ако не реагирате брзо, може да ја пропуштите оваа неочекувана можност. Дури и ако не сте расположени да ризикувате, обидете се овој пат бидејќи ќе ви се исплати. Рак Финансиите ве мачат. Ти праќаат сметки од сите страни, па дури и бараат пари за заем што ги немаш. Немате трпение за туѓите проблеми бидејќи не сте сигурни ни како да ги решите вашите. Не бидете премногу тешки со луѓето, ќе дојде ден кога и вам ќе ви треба нешто. Лав Што се однесува до тебе, си направил се како што треба и немаш за што да се преиспитуваш. Тоа е вашиот став и прекинувате некои пријателски врски без да бидете премногу напнати. Кога би биле самокритични, ќе видите дека сте премногу строги, можеби дури и тврдоглави. Девица Можете да сметате на поддршката од вашите пријатели, бидејќи во изминатиот период тоа сте го заработиле од нив со вашата посветеност и пожртвуваност. Чекате потпишување на важен договор кој ќе ја одведе вашата професионална кариера во друга насока. Вага Напнатоста започнува наутро. Ви се чини дека сите подлегнале на атмосфера која според вас е сосема нездрава. Интензивно смислувате начини да се ослободите од се и да поминете одредено време изолирани од сите случувања. Не бегајте од обврските. Шкорпија Вистинскиот момент е многу работи да ги ставите на свое место, особено ако имате луѓе околу вас со кои имате нејасни односи. Вашиот авторитет е на врвот, тоа што го кажувате денес, другата страна ќе го разбере на најдобар можен начин. Стрелец Се потпирате на ветувањата што ви ги даваат вашите пријатели. Чекањето за исполнување може да ве стави во позиција да им барате изговори на другите луѓе, иако ќор-сокакот не потекнува од вас. За да го избегнете ова, завршете ги должностите лично и сами. Јарец Уживате во наклонетоста на влијателните луѓе. Сепак, не се опуштајте премногу бидејќи тоа се луѓе кои за возврат од вас очекуваат безгранична лојалност. Може да се случи некој од нив да ве принуди на потези кои би ве ставиле во незавидна положба. Водолија Имате можност да научите како нешто добро излегува од секоја лоша работа. Проблемот со вашата моментална ситуација е отсуството на поддршка на која сметавте. Можеби е вистинскиот момент да размислите што сакате, да ве ласкаат или искрено да ве критикуваат. Риби Водете разговори од кои очекувате премногу. Темите не се важни, но вие им дадовте важност. Натпреварот во ставовите губи секакво значење бидејќи крајната цел не постои. Не трошете зборови, особено ако спроти вас има некој кому не му верувате.

КФМ ги прогласи најдобрите за 2022 година

Тале Кристо — Mon, 26 Dec 2022 21:28:42 +0000

Кошаркарската федерација вечерва ги прогласи најдобрите во кошаркарскиот спорт. На свеченоста во хотелот „Double Tree by Hilton“ во Скопје признанија добија: – најдобар кошаркар: Војдан Стојановски (МЗТ Скопје Аеродром) – најдобра кошаркарка: Александра Стојановска (Бадел и Гас Евникос) – најдобар млад кошаркар: Андреј Шошкиќ (Работнички) – најдобра млада кошаркарка: Михаела Алексовска (Крива паланка) – најдобра машка екипа (сениори): МЗТ Скопје Аеродром – најдобра женска екипа (сениорки): Баскет Кам – најдобра машка екипа (младински лиги): Работнички – најдобра женска екипа (младински лиги): Крива Паланка – најдобар тренер на машка екипа (сениори): Александар Петровиќ (ФМП и МЗТ Скопје) – најдобар тренер на женска екипа (сениорки): Александар Ашаданов – најдобар тренер на машка екипа (младински лиги): Александар Јованчев (Вардар) – најдобар тренер на женска екипа (младински лиги): Мирослав Ивановски (Крива Паланка) – најдобар играч во 3×3: Христијан Ристов – најдобра екипа во 3×3: Кино Влае – најдобар кошаркарски судија: Александар Павлов – најдобар македонски тренер во странство: Емил Рајковиќ (ЦСКА Москва) – најдобар македонски играч во странство: Ненад Димитријевиќ (Уникс Казан) – најдобра младинска репрезентативна селекција: Машката репрезентација до 16 години.

Доделени награди за најдобриот полицаец, пожарникар и крводарител во Скопје

Тале Кристо — Mon, 26 Dec 2022 15:11:12 +0000

Денеска свечено доделени признанијата на најдобриот пожарникар, полицаец и крводарител на град Скопје за 2022 година.

Радува фактот што годинава станува збор за млади луѓе избрани од својот колектив како најдобри, со што се надеваме ќе се поттикнат нашите сограѓани да ја покажат својата храброст и хуманост.

За најдобар пожарникар во 2022 година истакнат со особено ефикасно и успешно работење е прогласен Иво Цветковски, предложен од Командирот на вод на Бригадата за противпожарна заштита. Цветковски изминатата година учествувал во гаснењето на бројни пожари и учествувал во технички интервенции со придонел за намалување на материјални штети и спасување на човечки животи.

За најдобар полицаец е прогласен Илија Алексовски, вработен во Полициската станица од општа надлежност Центар при СВР Скопје. Алексовски е предложен од Секторот за внатрешни работи Скопје, за особени резултати при реализација на многубројните задачи и активности за потребите на СВР Скопје, како и за значаен придонес во тимот.

Ардит Ќаили е најдобар крводарител на подрачјето на Град Скопје за 2022 година, кој е предложен од Црвениот крст на Град Скопје, како докажан млад волонтер од организацијата во Чаир. Со своите 23 години, како волонтер е истакнат како позитивен пример, за поттик на младите да станат крводарители и волонтери во хуманитарни акции.

Десетте најзначајни светски настани во 2022 година

Ивона Петрова — Mon, 26 Dec 2022 11:16:06 +0000

Во 2022 година војна се врати во Европа, со придружни закани за нуклеарни напади. Во изминатите 12 месеци имаше и добри вести – пандемијата со Ковид – 19 „олесни“ во многу држави…Многу од овие приказни ќе продолжат во 2023 година и понатаму. 10. Превирања ја потресуваат британската политика. Државата имаше тројца премиери за само два месеци, а исто така го загуби и најдолго владејачкиот монарх во светот. Најблиската причина за превирањата на Даунинг стрит 10 беше – членови на владата на Борис Џонсон кои поднесоа оставка во јули во знак на протест против навидум бескрајната парада на скандали. Тој се согласи да поднесе оставка, а го наследи Лиз Трас која сепак, го имаше најкраткиот мандат од кој било британски премиер во историјата. Ја запечати својата пропаст со тоа што веднаш ги намали даноците. Овој потег доведе до пад на вредноста на британската фунта. Риши Сунак, кој помогна во падот на Џонсон, ја доби честа да се обиде да биде премиер, но се соочува со застрашувачки ветрови. Британија е во рецесија со инфлација од 15 проценти, делумно поради вртоглавото зголемување на цените на енергијата по руската инвазија врз Украина. Поголемиот проблем, и пошироката причина за превирањата во Британија, е тоа што Брегзит не ја произведе економската благосостојба што ја ветија поборниците. „Останатите“ можат да кажат: „Ти реков“, но враќањето во Европската унија не е опција. 9. Политички, економски и климатски кризи го зафатија Пакистан во 2022 година. Во април, премиерот Имран Кан го загуби гласањето за недоверба во парламентот, продолжувајќи ја серијата во која ниту еден пакистански премиер никогаш не завршил цел петгодишен мандат. Кан, сепак, не отиде тивко во пензија. Наместо тоа, тој ги предводеше своите следбеници во серија протестни маршеви кон главниот град на Исламабад со цел да го собори неговиот наследник, премиерот Шехбаз Шариф. Навидум како одмазда, владата го обвини Кан во август за кршење на пакистанските антитерористички закони. Во ноември тој беше ранет во неуспешен обид за атентат. Тој го обвини Шариф и високи воени претставници за нападите и побара земјата да одржи предвремени избори. Додека следбениците на Кан маршираа, пакистанските власти се мачеа да ја решат должничката криза на земјата бидејќи девизните резерви потребни за финансирање на нејзиниот долг и за плаќање на увозот беа опасно ниски. Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) го одобри спасувачкиот пакет во август, кој спречи непосреден економски колапс. Сепак, Пакистан и должи приближно 30 милијарди долари само на Кина, што е еквивалентно на 30 отсто од пакистанскиот БДП, и мора да врати околу 2 милијарди американски долари странски заеми во целост во 2023 година. Во август, поројните монсунски дождови и топењето на глечерите предизвикаа епски поплави што ги влошија политичките и економските неволји на Пакистан. Една третина од земјата е поплавена, а повеќе од еден милион домови се уништени. Тројните кризи во Пакистан прават веројатно дека неговите 225 милиони граѓани ќе се соочат со тешка 2023 година. 8. Хуманитарните кризи се продлабочуваат. Руската инвазија врз Украина го фокусираше вниманието на Украинците кои бегаат од својата татковина заради безбедност во странство. Тоа покривање помогна да се прикријат хуманитарните и бегалските кризи на други места во светот. Околу 32 милиони луѓе ширум светот моментално се бегалци, што значи дека ја напуштиле својата родна земја поради прогон, конфликт или насилство. Кога ќе се вклучат внатрешно раселените – односно луѓето кои биле принудени да ги напуштат своите домови, но продолжуваат да живеат во нивната родна земја – бројот е повеќе од 100 милиони. Тоа е за 13 милиони повеќе од крајот на 2021 година, или еквивалентно на комбинираното население на Ирска, Литванија и Нов Зеланд. Напливот на бегалци и внатрешно раселени лица е само делумно поради војната во Украина. Хуманитарната ситуација во земјите како Сирија, Авганистан, Јужен Судан и Јемен останува очајна без никакви знаци за решавање на основните конфликти. Само Сирија сочинува една петтина од бегалците во светот. Напливот на насилство на бандите на Хаити поттикна илјадници Хаиќани да избегаат во странство и поттикна разговори за странска интервенција за да се воспостави ред. Една можна светла точка која оди во 2023 година е Етиопија. На почетокот на ноември, етиопската влада и лидерите на Тиграј потпишаа мировен договор со кој стави крај на двегодишната граѓанска војна во која беа раселени повеќе од 5,1 милиони луѓе. Но, меѓународните хуманитарни агенции и приватните хуманитарни организации се загрижени дека напорите на Западот да и помогне на Украина ги намалуваат средствата за хуманитарни кризи на други места. 7. Јужна Америка заврте налево – Во 2017 година, политичарите од десниот центар доминираа во политиката во Јужна Америка. Но, почнувајќи од 2018 година со изборот на Андрес Мануел Лопез Обрадор во Мексико, ветровите се сменија. Кандидатот на левиот центар Алберто Фернандез се огласи за претседател на Аргентина во 2019 година. Социјалистот Луис Арсе го освои претседателството на Боливија во 2020 година. Минатата година, социјалистот Педро Кастиљо стана претседател на Перу, а левичарот Габриел Бориќ стана претседател на Чиле. Трендот кон левицата продолжи во 2022 година кога демократскиот социјалист Ксиомара Кастро положи заклетва како претседател на Хондурас, поранешниот бунтовнички борец Густаво Петро влезе во историјата станувајќи првиот левичарски претседател на Колумбија, а поранешниот бразилски претседател Луис Инасио Лула да Силва се врати на претседателската функција победувајќи актуелниот десничар Жаир Болсонаро. Она што е непобитно е дека овие лидери ќе бидат тешко притиснати да ги исполнат своите ветувања за справување со многуте економски, родови и расни нееднаквости што ги опкружуваат нивните земји. Сите тие се соочуваат со забавување на глобалниот економски раст, зголемување на каматните стапки, зголемена инфлација и континуирани последици од Ковид-19. Во исто време, политичката поларизација се продлабочи во целиот регион. Настаните веќе земаа еден лидер. Овој месец, перуанскиот Конгрес го отповика претседателот Кастиљо откако тој се обиде да прогласи вонредна состојба. 6. Иранците протестираат. Режимите родени од протести, исто така, можат да бидат соборени од нив. Таа реалност мора да ги прогонува лидерите на Исламската Република Иран, кои во 2022 година го видоа најзначајниот предизвик за нивното владеење откако дојдоа на власт во 1979 година. Протестите започнаа во септември кога „моралната полиција“ во Техеран ја уапси Махса Амини (20) затоа што не ја покривала косата правилно. Таа почина во полициски притвор. Кога веста стигна до нејзиниот роден град Сакез во северозападен Иран, стотици луѓе се собраа да осудат нејзината смрт и малтретирањето на жените од Иран. Протестите брзо се проширија низ целата земја додека Иранците низ социјални, класни и етнички линии маршираа до слоганот: „Жени, живот, слобода!“ Иранските лидери ги обвинија САД и Израел за поттикнување на протестите, иако движечката сила беше политичката репресија на владата, корупцијата и лошото управување со економијата. Владата се обиде со сила да ги задуши протестите. До декември, иранските безбедносни сили убија дури 450 демонстранти на улиците, а владата почна јавно да ги егзекутира демонстрантите осудени во избрзаните судски процеси за злосторства против државата. 5. Ковид-19 намалува со интензитетот.Три години откако КОВИД-19 изби на сцената во септември, шефот на Светската здравствена организација изјави дека крајот на пандемијата е „на повидок“. Таа реалност беше очигледна во фактот што многу земји ги напуштија заклучувањата, ограничувањата за патување и сродните мерки што ги наметнаа кога пандемијата го зафати светот на почетокот на 2020 година. Тие можеа да го сторат тоа поради успехот на вакцините и терапевтските третмани во намалување на шансите за смрт и затоа што многу од нивните граѓани веќе биле заразени и развиле одредена заштита од вирусот. Исклучок од овој тренд беше Кина. Спроведе политика на нулта толеранција. До крајот на 2022 година, кинескиот народ почна да се бунтува против она што кинеските власти го поздравија како нивен голем успех. Во декември, Пекинг почна да ги олеснува ограничувањата . Сепак, немаше развиено сопствена високо ефикасна вакцина, одби да увезува високоефикасни западни вакцини и имаше популација со релативно мала изложеност на вирусот. Ковид-19 ќе остане смртоносна болест таму и на други места со години. На крајот на 2022 година, повеќе од 2.000 Американци умираат од Ковид-19 секоја недела. 4. Враќање на инфлацијата. Во 2022 година е забележан пораст на инфлацијата низ целиот свет. Зголемувањето на цените беше поттикнато од комбинација на проблеми со побарувачката и понудата. На страната на побарувачката, годините на лесна владина монетарна политика во комбинација со поплава од државни трошоци за да се спречи економски колапс за време на пандемијата на Ковид, стави повеќе пари во џебовите на потрошувачите. На страната на понудата, прво Ковид, а потоа и руската инвазија на Украина ги наруши глобалните синџири на снабдување, создавајќи недостиг во широк спектар на стоки. Зголемените цени ја разбрануваа политиката и во богатите и во сиромашните земји, додека лидерите се обидуваа да го решат растечкиот јавен гнев. Проблемот е што главниот лек сега за инфлацијата е зголемувањето на каматните стапки. Меѓутоа, ако се направи тоа, малку се решаваат нарушувањата на синџирот на снабдување и може да предизвика рецесија. Федералните резерви на САД и другите централни банки се надеваат дека ќе направат „меко слетување“. Дури и да успеат, повисоките каматни стапки веќе создаваат должничка криза за многу сиромашни земји. 3. Климатските промени се интензивираат. Пред 40 години, кога научниците првпат предупредија за можна климатска катастрофа, тоа беше проблем за иднината. Оваа година покажаа дека таа опасна иднина пристигна. Некогаш ретки екстремни временски настани станаа секојдневие. Европа доживеа рекордни топлотни бранови кои изгореа шуми и пресушија реки. Пакистан претрпе сличен брутален топлотен бран кој беше проследен со епски монсуни кои оставија дури една третина од земјата под вода. Југозападниот дел на САД претрпе рекордна суша што ги намали резервоарите како езерото Мид и ги намали приносите на земјоделските култури. Од другата страна на земјата, ураганот Иан направи хаос на Флорида. Меѓувладиниот панел за климатски промени на Обединетите нации во април предупреди дека ефектите од климатските промени наскоро ќе станат неповратни. Имаше неколку светли точки во дебатата за климатските промени. Сепак, генерално, владините активности продолжија да заостануваат. Состанокот на COP27 во Шарм Ел Шеик, Египет, заврши со договор за загуби и штети што теоретски ќе ги наведе богатите земји да ги компензираат сиромашните земји оштетени од климатските промени. Но, не беа направени никакви откритија во намалувањето на емисиите. Наместо тоа, уделот на јаглерод диоксид во атмосферата продолжи да расте во 2022 година. 2. Растат тензиите меѓу САД и Кина. Стратегијата за национална безбедност на администрацијата на Џо Бајден, објавена во октомври 2022 година, отворено ја истакна поентата: „Кина има намера и, се повеќе, капацитет да го преобликува меѓународниот поредок во корист на оној што го навалува глобалното поле за игра во нејзина корист“ и САД имаат намера да „победат во натпреварот“. Администрацијата укажа на милитаризацијата на Пекинг на Јужното Кинеско Море, нејзините напори да го заплаши Тајван и неконтролираната кражба на интелектуална сопственост како доказ дека однесувањето на Пекинг ги принудило САД да ја напуштат својата политика на добредојде на кинеската подем. Воинствениот одговор на Кина на посетата на претседателката на Претставничкиот дом на САД, Ненси Пелоси на Тајван во август, нагласи колку се затегнати односите меѓу двете земји. Во октомври, Бајден презеде голем чекор за да го ограничи подемот на Кина со тоа што и го оневозможи пристапот до напредните чипови и технологија неопходни за доминантни полиња како вештачката интелигенција. Бајден, исто така, продолжи да ги повикува пријателите и сојузниците да заземат слични строги ставови за Кина. Во средината на ноември, Бајден и кинескиот претседател Си Џинпинг се сретнаа на маргините на Самитот на Г-20. Тие ветија дека ќе работат на намалување на меѓусебните тензии и ветија соработка во области како климатските промени и јавното здравје. 1. Русија ја нападна Украина. Во крајот на 2021 година, американските и британските власти почнаа да предупредуваат дека Русија ќе ја нападне Украина. Многу европски лидери, вклучително и украинскиот претседател Володомир Зеленски, ја отфрлија идејата за војна. Но, на 24 февруари 2022 година, Русија започна „специјална воена операција“ за која рече дека е потребна за да се принуди на „демилитаризација и денацификација на Украина“. На изненадување на Кремљ и повеќето воени експерти, Украина го издржа првичниот напад, а потоа почна да ги враќа руските сили. Москва се откажа од обидот да го заземе Киев и се префрли на заземање на регионот Донбас во источна Украина. Во септември, Украинците започнаа контраофанзива со која го ослободија североисточниот град Харков. Шест недели подоцна, руските сили го напуштија југоисточниот град Керсон, поттикнувајќи шпекулации дека Украина би можела да се обиде да го врати Крим, кој Русија го зазеде во 2014 година. Руската инвазија откри значителни геополитички поделби. Западните држави се собраа зад Киев. Кина и повеќето земји на глобалниот југ не го сторија тоа, и покрај нивното инсистирање дека националните граници се свети. Како што завршува 2022 година, примирјето изгледа се поневеројатно. Русија ја таргетираше критичната инфраструктура на Украина, надевајќи се дека зимата ќе го направи она што руската војска не можеше, а ќе ја наруши волјата на Украина. Во меѓувреме, остатокот од светот се бори да се прилагоди на ценовните шокови, прекините во снабдувањето и недостигот на храна предизвикани од руската агресија.