Александар Климовски – Kurir.mk

Законот за обвинителство на СДСМ удира во ѕид, неуставен е и недоволен во борбата против криминалот

Ивана Ефремовски — Thu, 30 Jan 2020 09:07:04 +0000

Експертите со стручни анализи, предлози и критики ги рушат сите обиди на СДСМ да го протурка неуставниот закон за обвинителство. Изминативе денови, на собраниски расправи, говори одржаа низа универзитетски професори кои ги обезличија изјавите на нивната колешка, инаку министерка за правда, Рената Дескоска. Додека тие го бранеа Уставот, Дескоска го бранеше СДСМ. Од собраниската говорница се обратија Гордана Силјановска Давкова, Борче Давитковски, Гордан Калајџиев, Никола Тупанчевски, Тања Каракамишева и Александар Климовски, сите универзитетски професори со стручни ставови.

Силјановска Давкова: Законот за ЈО директно се меша во надлежностите на Советот на јавни обвинители

Универзитетската професорка по уставно право, Гордана Силјановска Давкова, на јавна расправа за Законот за Јавно обвинителство посочи дека член 109, став 1 и став 2 е потребно да се корегираат бидејќи директно се мешаат во Советот на јавни обвинители. -Член 109 апсолутно и став 1 и став 2 не им е место во Законот за јавно обвинителство, зошто значи директно мешање на законот во работата на советот на јавни обвинители. Имено во рок од 30 дена од влегувањето на сила на овој закон се вели дека Основно јавно обвинителство ќе донесе одлука за зголемување на бројот на јавни обвинители за гонење на висок криминал, не може закон тоа да надреди, тоа е нивна работа врз основа увидот на јавните обвинители и мислам дека ова не е страшно да се корегира. И втората се вели дека во рок од 15 дена од донесувањето на одлуката од ставот 1, Советот на јавни обвинители ќе распише оглас, ниту ова не може во овој закон да го пишува, бидејќи не е работа на овој закон, изјави Силјановска Давкова. Професорот на Правниот факултет, Борче Давитковски, рече дека реформските закони не се носат на крајот, туку на почетокот на мандатот.

Калајџиев со остри критики

Универзитетскиот професор по право Гордан Калајџиев на јавна дискусија за Предлог законот за ЈО остро искритикува дека се смешни и дилетански одредбите во законот како и дека продолжувањето на постапките не е нова сезона од серијата „Френдс“. -Не ми е јасно што беше толку важно во овие неколку случаи за „Поштенска банка“, „Империја“ и останати за кои по мене се незаконски поведени, за да се одолговлечат и да се обезличат за да не згаснат тие спорни истраги, што беше толку важно за да се одолговлечат сите останати постапки за овие случаи ? – праша Кајалџиев. -За оваа непотребна жртва која резултираше со фијаско во евроинтеграциите, резултираше во фијаско во донесување на законот . И во овој предлог закон има неколку многу нејасни одредби постапките ако тоа е идејата да продолжат истрагите, член 108 вели дека постапките треба да продолжат, WOW што е ова нова сезона на „Friends“, зошто обвинителот не го покаже писмото од Катица Јанева, и јас ќе го повикам уште еднаш обвинителот да го покаже писмото, зошто Катица не е суспендирана и тогаш и сега пишува кога ќе одела во притвор ќе се суспендирала, како можела Катица да му ги даде предметиите на Марко, а можела да ми даде на Јовески?, праша Калајџиев. Тој остро искритикува дека постапките кои се спорни не може политички субјект да ги воскресне, дека се смешни и дилетански одредбите во законот за Европската конвенција чии одредби требало да ги имплементира сега новото обвинителство.

Тупанчевски: Крупни грешки и создаваее правна несигурнос!

Тупанчевски во однос на предлог законот за Јавно обвинителство посочи дека законот има крупни номотехнички грешки и создава правна несигурност -Членот 32 од предлог законот е каде што се уредуваат надлежности на ОЈО за организиран криминал и корупција, во еден ист член се користат 4 различни техники за типот на кривичните дела. Значи став 1 се однесува за злосторничко здружение, понатаму времетраењето, значи првиот стандард зборувам за цела наука, доктрина не би требало во еден член 4 пати различно да се настапува во елементи бидејќи се проудицира правна несигурност, вели професорот Тупанчевски.

Каракамишева: Предлагачот го користи овој закон да ги вдоми кадрите на СЈО

Свои забелешки на предлогот на законот за јавното обвинителство на јавната дискусија организирана во Собранието на Македонија изложи и проф. д-р Тања Каракамишева-Јовановска, професор по Уставно право на Правниот факултет „Јустинијан Први“. -Предлог законот е лоша имитација на оној од 2007 година, да беше реформски ќе имавме сосема нов закон, а не лоша компилација од претходниот за кој имаше забелешки од Венецијанската комисија и истите да бидат вметнати во овој закон. Полтронско вметнување на одредби од забелешките од 2007 год. Ќе ви дадам еден пример ако, некоја девојка во 2007 побарала мислење од моден креатор за облека, дали после 13 години кога таа е веќе оформена жена би ја носела таа креација. Сметам дека предлагачот го користи овој закон да ги вдоми кадрите на СЈО, рече Каракамишева. Таа додава дека законот е против уставен и дека во ваква верзија не треба воопшто да се носи, туку да се изработи нов закон. -Кога сме кај почитување на правото, ме интересира дали за овој предлог на закон е испочитуван Деловникот на Собранието, односно дали овој предлог на закон е официјално доставен до Собранието? Познато е дека за да има јавна дискусија предлогот на законот требал да помине прво читање во законодавно-правната комисија како матично работно тело. Седница на Собранието за прво читање на предлог на закон се одржува во рок од десет работни дена од денот на донесувањето на решението за свикување на седницата, но не подолго од 20 работни дена од денот на доставувањето на предлогот на законот до пратениците. Според член 144 од Деловникот, по општата расправа Собранието одлучува дали предлогот на законот може да се даде на второ читање. Ако Собранието одлучи дека предлогот на законот е прифатлив и може да се даде на натамошно читање се продолжува со законодавната постапка. Според член 145 за предлогот на закон кој е од поширок интерес, Собранието по општата расправа, може да одлучи по тој закон да се спроведе јавна дискусија и да определи матично работно тело што ќе ја организира јавната дискусија. Прашањето ми е зошто не е почитувана деловничката процедура, праша Каракамишева. За професорот Александар Климовски работниот текст на законот е спротивен на Уставот, како и претходно законот за СЈО. За него носењето на овој закон нема врска со евроинтеграцискиот процес и не е услов за добивање датум. Тоа прашање, според него, ќе биде отворено кога ќе започнат разговорите за поглавјето за правосудство.

Правен факултет 5 – СДСМ 1: Силјановска Давкова, Калајџиев, Тупанчевски, Каракамишева и Климовски VS Дескоска

Ивана Ефремовски — Wed, 29 Jan 2020 16:33:00 +0000

Додека министерката за правда, Рената Дескоска, брани партиски ставови во Собранието, нејзините колеги професори со факти и ги побиваат тезите. Во Собранието за време на Комисиската расправа по однос на законот за јавно обвинителство, од собраниската говорница се обратија Гордана Силјановска Давкова, Гордан Калајџиев, Никола Тупанчевски, Тања Каракамишева и Александар Климовски, сите универзитетски професори со стручни ставови. Наспроти нив, стоеше Дескоска со ставовите на СДСМ, кои од фелата беа побиени со стручни анализи и факти. Тупанчевски во однос на предлог законот за Јавно обвинителство посочи дека законот има крупни номотехнички грешки и создава правна несигурност -Членот 32 од предлог законот е каде што се уредуваат надлежности на ОЈО за организиран криминал и корупција, во еден ист член се користат 4 различни техники за типот на кривичните дела. Значи став 1 се однесува за злосторничко здружение, понатаму времетраењето, значи првиот стандард зборувам за цела наука, доктрина не би требало во еден член 4 пати различно да се настапува во елементи бидејќи се проудицира правна несигурност, вели професорот Тупанчески. Универзитетската професорка по уставно право Гордана Силјановска Давкова на јавна расправа за Законот за Јавно обвинителство посочи дека член 109, став 1 и став 2 е потребно да се корегираат бидејќи директно се мешаат во Советот на јавни обвинители. -Член 109 апсолутно и став 1 и став 2 не им е место во Законот за јавно обвинителство, зошто значи директно мешање на законот во работата на советот на јавни обвинители. Имено во рок од 30 дена од влегувањето на сила на овој закон се вели дека Основно јавно обвинителство ќе донесе одлука за зголемување на бројот на јавни обвинители за гонење на висок криминал, не може закон тоа да надреди, тоа е нивна работа врз основа увидот на јавните обвинители и мислам дека ова не е страшно да се корегира. И втората се вели дека во рок од 15 дена од донесувањето на одлуката од ставот 1, Советот на јавни обвинители ќе распише оглас, ниту ова не може во овој закон да го пишува, бидејќи не е работа на овој закон, изјави Силјановска Давкова. Свои забелешки на предлогот на законот за јавното обвинителство на јавната дискусија организирана во Собранието на Македонија изложи и проф. д-р Тања Каракамишева-Јовановска, професор по Уставно право на Правниот факултет „Јустинијан Први“. -Предлог законот е лоша имитација на оној од 2007 година, да беше реформски ќе имавме сосема нов закон, а не лоша компилација од претходниот за кој имаше забелешки од Венецијанската комисија и истите да бидат вметнати во овој закон. Полтронско вметнување на одредби од забелешките од 2007 год. Ќе ви дадам еден пример ако, некоја девојка во 2007 побарала мислење од моден креатор за облека, дали после 13 години кога таа е веќе оформена жена би ја носела таа креација. Сметам дека предлагачот го користи овој закон да ги вдоми кадрите на СЈО, рече Каракамишева. Таа додава дека законот е против уставен и дека во ваква верзија не треба воопшто да се носи, туку да се изработи нов закон. -Кога сме кај почитување на правото, ме интересира дали за овој предлог на закон е испочитуван Деловникот на Собранието, односно дали овој предлог на закон е официјално доставен до Собранието? Познато е дека за да има јавна дискусија предлогот на законот требал да помине прво читање во законодавно-правната комисија како матично работно тело. Седница на Собранието за прво читање на предлог на закон се одржува во рок од десет работни дена од денот на донесувањето на решението за свикување на седницата, но не подолго од 20 работни дена од денот на доставувањето на предлогот на законот до пратениците. Според член 144 од Деловникот, по општата расправа Собранието одлучува дали предлогот на законот може да се даде на второ читање. Ако Собранието одлучи дека предлогот на законот е прифатлив и може да се даде на натамошно читање се продолжува со законодавната постапка. Според член 145 за предлогот на закон кој е од поширок интерес, Собранието по општата расправа, може да одлучи по тој закон да се спроведе јавна дискусија и да определи матично работно тело што ќе ја организира јавната дискусија. Прашањето ми е зошто не е почитувана деловничката процедура, праша Каракамишева.

За професорот Александар Климовски работниот текст на законот е спротивен на Уставот, како и претходно законот за СЈО. За него носењето на овој закон нема врска со евроинтеграцискиот процес и не е услов за добивање датум. Тоа прашање, според него, ќе биде отворено кога ќе започнат разговорите за поглавјето за правосудство.

Во делот на стручните забелешки за содржината на законот, Климовски упати критики за повеќе членови кои се однесуваат на нееднаквиот третман на јавните обвинители, именувањето и изборот на јавните обвинители и други членови. Во делот на изборот на обвинители кажа дека на тоа треба да имаат право и професори по право, особено на правосудни предмети и адвокати со долгогодишно искуство.

Универзитетскиот професор по право Гордан Калајџиев на јавна дискусија за Предлог законот за ЈО остро искритикува дека се смешни и дилетански одредбите во законот како и дека продолжувањето на постапките не е нова сезона од серијата „Френдс“. -Не ми е јасно што беше толку важно во овие неколку случаи за „Поштенска банка“, „Империја“ и останати за кои по мене се незаконски поведени, за да се одолговлечат и да се обезличат за да не згаснат тие спорни истраги, што беше толку важно за да се одолговлечат сите останати постапки за овие случаи ? – праша Кајалџиев. -За оваа непотребна жртва која резултираше со фијаско во евроинтеграциите, резултираше во фијаско во донесување на законот . И во овој предлог закон има неколку многу нејасни одредби постапките ако тоа е идејата да продолжат истрагите, член 108 вели дека постапките треба да продолжат, WOW што е ова нова сезона на „Friends“, зошто обвинителот не го покаже писмото од Катица Јанева, и јас ќе го повикам уште еднаш обвинителот да го покаже писмото, зошто Катица не е суспендирана и тогаш и сега пишува кога ќе одела во притвор ќе се суспендирала, како можела Катица да му ги даде предметиите на Марко, а можела да ми даде на Јовески?, праша Калајџиев. Тој вели дека кога ќе згасне овој закон за СЈО има суштински гаранции, не може да ги дадете само на друго обвинителство, се сложивме дека не може овој предлог закон да го згасне законот за СЈО, таму има последици и за обвинителите, не смее да се заборави дека има и стручни служби кои треба да бидат распределени во овој предлог закон не се гледа нивната судбина. Тој остро искритикува дека постапките кои се спорни не може политички субјект да ги воскресне, дека се смешни и дилетански одредбите во законот за Европската конвенција чии одредби требало да ги имплементира сега новото обвинителство.

Климовски за „Фактор“: Евентуална забрана ќе го пресели бизнисот со игри на среќа во „сива“ зона

Дарко Андоновски — Thu, 14 Mar 2019 09:19:26 +0000

Игри на среќа имало и ќе има, а овој феномен е практично невозможно да се искорени. Целосната забрана само ќе го пренесе од легална и контролирана зона, во „сивата“ зона која може само да го зголеми криминалитетот во една држава и да ја стави во трошок државата во негово сузбивање, вели во разговор за Фактор, професорот Сашо Климовски кој е единствениот што има учебник за оваа проблематика и го предава предметот на Правниот факултет. Во разговорот зборува отворено за опциите за оддалечување на објектите за игри на среќа од училиштата, за ситуацијата во Албанија, но и затоа колку девизи се одлеваат од Македонија преку он лајн игрите од странски приредувачи. Вели дека индустријата на игрите на среќа во Македонија е доста развиена. Климовски: Покрај домашните корпорации кои приредуваат игри на среќа, имаме и странски корпорации со свои вложувања и искуство во овој бизнис на светско ниво. Благодарејќи на добрата регулација и на пазарната економија, но и на силната конкуренција меѓу приредувачите, можеме да кажеме дека понудата на игрите на среќа кај нас е на завидно ниво и не заостанува зад понудата која постои во развиените земји. Деловните активности на приредувачите на игрите на среќа се од сериозно значење за нашата економија. Примарно, земете го предвид значењето на казината кои се наоѓаат во близина на Гевгелија и колкаво е значењето за локалната економија на тој град. Факт е дека Гевгелија се вбројува меѓу општините со најниска стапка на невработеност во нашата земја, токму поради апсорпционата моќ на работна сила на овие приредувачи на игри на среќа за тој регион. Оваа гранка е значајна за вработеноста, но и за значителен придонес кон буџетот на државата. Факт што корпорациите регистрирани за приредување на игри на среќа во Македонија се рангираат помеѓу 200-те најголеми корпорации и тоа последователно во годините наназад, говори дека нивната пазарна пенетрација е значителна како во бројот на вработувања, така и во однос на финансиските резултати, а индиректно и во бруто домашниот производ. Хрватска има скоро иста регулатива како нашето законодавство, овозможувајќи добри бизнис услови на полето на игрите на среќа. Србија е исто така пример во оваа насока. Од друга страна, ја гледаме Албанија каде што заради политички опортунитет се преземаат политичко-популистички и анти-пазарни чекори. Вие сте единствен професор кој го поручува ова и од правен аспект, не само во Македонија туку и во регионот. Каква е регулативата, кои се опасностите? Климовски: Точно е тоа дека сме меѓу ретките правни факултети на глобално ниво каде што се изучува оваа правна област. Нашата инспирација за оваа програма дојде од два универзитети каде што има најквалитетни развиени предметни програми, и тоа Универзитетот Харвард и Универзитетот на Северна Каролина, и двата од САД. Овие програми дури не мотивираа, заедно со колегата д-р Тимчо Муцунски во 2013 да го објавиме универзитетскиот учебник „Право на игрите на среќа“. Се работи за област која има сериозно влијание врз економските текови, а е длабоко регулирана со законски и подзаконски акти. Секако, примарната цел на регулацијата на оваа област е токму заштита на потенцијалните играчи, но и обезбедување на приходи за државата преку игрите на среќа. Јасен факт е дека државата можете да се обиде да ги спречите игрите на среќа, но во таква ситуација ќе се соочите со зголемена појава на „диви“ обложувалници и автомат-клубови каде нема ниту заштита за играчите, ниту приход за државата. Оттука, регулацијата насочена рестриктивно или прохибитивно кон игрите на среќа создава простор за зголемен криминалитет како и правна непредвидливост. ВО ПОСИРОМАШНИ ЗЕМЈИ ИГРААТ ПОВЕЌЕ ГРАЃАНИ Генерален е впечатокот дека во последниот период има експанзија на игри на среќа од секаков вид и во земјава. На што се должи тоа? Климовски: Игри на среќа имало и ќе има, тоа е општествен феномен кој потекнува од древните времиња до денес. Историјата на ова поле не доведува до заклучок дека практично е невозможно да се искорени овој феномен, зошто целосната прохибиција само ќе го пренесе овој феномен од легална и контролирана зона, во „сивата“ зона која може само да го зголеми криминалитетот во една држава и да ја стави само во трошок државата во негово сузбивање. Како ќе ја едуцираме популацијата за потенцијалните негативни феномени кои произлегуваат од активното учеството во истите е најсериозната дилема која стои пред денешните политичари. Имено, како што повеќе пати нагласувам, забраните или строгите регулативни мерки насочени кон дестимулација на оваа економска област, не ги одвлекува потенцијалните клиенти. Има голем обем на научни истражувања во разни земји кои упатуваат на јасен заклучок, а тоа е дека одвлекувањето од игрите на среќа се прави преку едукативни кампања и програми насочени, пред сѐ кон млади луѓе. Игрите на среќа се појава која за некој може да биде ситна сатисфакција, и доколку тоа не ги премине границите на нормалното однесување, односно доколку не ја загрозува егзистенцијата на поединецот и неговото семејство тогаш нема ништо страшно во оваа сатисфакција. Во таа насока се и многубројните кодекси и препораки од сферата на корпоративната општествена одговорност што самите приредувачи на игри на среќа, во рамките на таканареченото меко право (soft law) ја создаваат таа регулатива. На пример, лимитирање на износот за одреден играч којшто не може да биде надминат на дневна основа. Понатаму, ограничувањето на времето во коешто играчот може да учествува во игрите на среќа. А исто така постојат и мерки како што се вклученоста на голем број на хуманитарни акции од страна на приредувачите на игрите на среќа и тоа, во културата, здравството, спортот, итн… Одредени истражувања укажуваат дека постои правопропорционалност помеѓу степенот на експанзија на игрите на среќа и степенот на сиромаштијата во едно општество. Така, имаме огромен број на граѓани коишто учествуваат во игрите на среќа, со многу мали износи, во посиромашни земји. Од друга страна пак, во поразвиените и побогатите земји со повисок стандард постојат обратен феномен, односно помал број учесници, но поголеми влогови во игрите на среќа. ЗНАЧАЕН ИЗВОР ЗА ПАРИ ЗА БУЏЕТОТ Граѓаните сметаат дека има обложувалници и автомат клубови на секој чекор. Дали густината на вакви објекти е пресудна за навлекување? Климовски: Дали густината има влијание врз навлекувањето е прашање од социолошка природа. Јас можам да ви дадам одговор на ова прашање низ призмата на правото, односно која е потребата од регулацијата на игрите на среќа. Имено, постојат три основни причини зошто се наметнува потребата од лиценцирање кај игрите на среќа. Прво, државата има интерес да ја заштити јавноста, преку тоа што ќе ограничи одредени лица во можноста да учествуваат во организирање на игри на среќа. На пример, лиценци не би се доверувале на лица кои претходно се познати за измами со игри на среќа. Ист таков пример е одбивање на барање за лиценца на лице кое нема претходно искуство со организација на игри на среќа, односно лице кое не е компетентно да препознае измами од страна на вработени или клиенти, со цел да се измамат други клиенти. Втората причина за потребата од лиценцирање се утврдува себичната цел да државата да спречи учество на лица кои директно или индиректно би можеле да го оштетат економскиот удел на државата во индустријата на игри на среќа. Како пример се наведуваат лица кои вршат даночна измама или немаат стручност во работењето и оттука заради нивната неспособност за соодветно работење и менаџирање државата би изгубила приходи преку даноци. Трета, и последна причина за наметнување на лиценци, се утврдува потребата од уверување дека игрите на среќа се чесни и создавање на јавна перцепција за таквата појава. Јавноста не би учествувала во игри на среќа, доколку смета дека истите се нечесни. Доколку еден оператор на игра на среќа изврши измама тогаш јавноста може да се сомнева дека целата индустрија е нечесна. Индустријата на игри на среќа може да претрпи сериозна криза на кредибилитет доколку на пример медиумите откријат дека оператор на казино работи нечесно и има криминални врски, и таквата појава би се врзала со втората причина, бидејќи помалите приходи кои би биле производ на јавна недоверба во индустријата по автоматизам би значеле и помалку средства од даноци за држава, односно намалување на државниот економски интерес од игрите на среќа. Во врска со социолошката димензија, на прашањето дали густината на присутност на приредувачи на игри на среќа влијае на навлекување би можел само да го дадам следното лично видување. За државата, игрите на среќа претставуваат значаен извор на средства како приходи кои покриваат голем дел од годишните програми или се користат за финансирање на хуманитарни или спортски активности за здруженија на граѓани. Бидејќи државата не може да се откаже од средствата кои ги остваруваат преку лиценцирањето или фискализацијата на игрите на среќа акцентот треба да се стави на развивање свесност за прифаќање на игрите на среќа како еден вид „поскапа“ забава, или дружење со што би се постигнала основната цел на овие игри, а тоа е голема масовност и забавување, а да не се создава приказ дека тие можат да бидат единствено извор на брзо и лесно збогатување особено поради фактот што сите видови на игри на среќа се конципирани на тој начин што повеќето шанси, поголемиот процент на добивка е секогаш на страната на приредувачот. Важно е да се спомене дека во концептот кај секоја игра на среќа вградени се законитостите на теоријата на големите броеви: колку се подолго во низата настани како учесници, толку посигурно вашите шанси за успех се намалуваат. НЕ ОДДАЛЕЧУВАЊА НА ОБЛОЖУВАЛНИЦИТЕ, ТУКУ ЕДУКАЦИЈА Имаше дебати по предложените законски измени, во однос на близината на обложувалниците до училиштата. Како гледате на тоа? Климовски: Дилемата која всушност се поставува е дали близината на приредувачи на игри на среќа до училишта, може да создаде зависност кај популацијата на училишна возраст. Во светот постојат голем број на научни истражувања кои го анализираат ова прашање. Пример за вакви истражувања се на професорот Џоел Трембли од Канадскиот Институт за заштита од зависности. Заклучоците од истражувањата, базирани на голем обем на научна емпирија, упатуваат на заклучокот дека главните фактори кои влијаат врз појавата на зависност за учество во игрите на среќа кај помладата популација, примарно се од психолошка и социолошка природа, и тоа проблеми со ментално здравје, историја на стресни животни случувања, појава на зависност кај родители, злоупотреба на наркотични средства кај родители, недостаток на комуникација со родители или живеење во нефункционални семејства, недостаток на внимание во училиште. Оттука, според мене, фокусот на државата треба да цели кон решавање на реалните проблеми со кои се соочува нашето општество и младите, и тоа обезбедување на поквалитетно образование, повисок стандард на граѓаните и поквалитетни здравствени услуги кои овозможуваат рано детектирање на потенцијални психолошки проблеми кај младите граѓани. Ваквиот тип на ограничувања на близината на објектите во коишто се приредуваат игрите на среќа до образовните институции е бесцелно и ви тврдам дека ни од далеку не е клучот за решавање на појавата на учество на младите лица во игрите на среќа. Пример, еден ученик или помлад студент движејќи со од својот дом до училиштето или до универзитетот, поминува најмалку покрај пет вакви објекти коишто се оддалечени повеќе од триста метри. Дополнително, втор пример се голем број на објектите кои приредуваат игри на среќа, а се наоѓаат во мезанините на станбени објекти, а во нив живеат, покрај другите и голем број млади лица. Оттука, ваквото насоки не одат во насока на решавање на овој проблем. Фокусот, односно решението, може да се обезбеди единствено преку едукативни програми конципирани од државата, а помогнати од приредувачите на игрите на среќа. Сметам дека законската и подзаконската регулатива во системот на игрите на среќа во нашата држава е одлична. Можеби, во однос на заштита на младата популација, неопходен е надзор од инспекциските служби на терен во насока на ажурност и ефективност во имплементирање на законските и подзаконските решенија. Во подем се и игрите на среќа на интернет, а наши граѓани играат и на странски провајдери. Дали на ваков начин се одлеваат девизи од земјава, какви се опасностите? Климовски: Основниот проблем при дозволување на нашите граѓани да играат на странски провајдери е што при евентуална злоупотреба, ние не можеме да ги заштитиме истите. Моментално, не се почитува законската забрана која ги ограничува нашите граѓани за учество во игри на среќа на странски веб страници. Тоа води кон значително учество на наши граѓани на тие сајтови и значително одлевање на девизни средства од нашите граѓани во другите држави каде што се регистрирани тие приредувачи. Ова е лошо од повеќе аспекти. Прво, државата губи девизни средства и губи дел од фискализацијата на приходите, доколку тие приредувачи се во нашата земја. Второ, отсуствува во одреден степен заштита на учесниците на игрите на среќа кои се играат на странски сајтови. Пазарната пенетрација на онлајн игрите на среќа допрва ќе биде во подем. Државата мора да преземе итни мерки да ги заштити потрошувачите, а секако тоа ќе биде и во нејзин интерес. Прво, согласно нашето законодавство, таа има удел во трговското друштво кое има лиценца за организирање на онлајн игри на среќа, а второ, ќе има придобивки преку прибирање на даноци. Лиценцирањето и надзорот на приредувачите коишто се регистрирани во нашата земја се вршат од страна на нашите надлежни институции. Ова не носи до заклучокот дека доколку не се почитуваат правилата на играта од страна на приредувачот, правната заштита надвор од нашата граница и органите надлежни за надзор, не можат да ја остварат правната заштита. Оттука, сметам дека во блиска иднина, законодавецот треба да размисли да интервенира во Законот за игрите на среќа на тој начин што ќе воведе механизам на операционализација за забраната за учество на лица од нашата земја во игрите на среќа, организирани од страна на странски интернет страни, која е утврдена во членот 19 од Законот за игрите на среќа и за забавните игри. Впрочем, Република Хрватска овој проблем го детектираше и имплементираше ваква правна мерка, односно забрана, и изгради механизам на начин што го ограничи пристапот до овие веб страни и ја ограничи можноста на граѓаните преку банките да вршат уплати на сметките на приредувачи надвор од Хрватска. Секако, праксата со забраната на достапноста до странските интернет казино сајтови и забраната на банкарските безготовински плаќања на странските интернет казино сајтови не е само во Хрватска, туку и во други земји во нашето опкружување. Оваа забрана многу ефектно е спроведена и во Србија, Бугарија и Романија. Така овие држави ги штитат своите граѓани од евентуалните измами, но истовремено го спречуваат неконтролираниот одлив на девизни средства на своите граѓани во странство од кои државата нема никаков бенефит и контрола на тие средства. НЕ НИ ТРЕБА АЛБАНСКИОТ МОДЕЛ Во последниот период стана актуелно прашањето по измените на регулативата во Албанија. Какви промени се случуваат, што треба да се смени кај нас? Климовски: Албанскиот Парламент во 2018 година донесе закон со кој се врши забрана на најголем дел од игрите на среќа. Законските промени наметнуваат забрана на автомат клубови, обложувалници и забрана за учество во онлајн игрите на среќа. Сепак, заради постоење на концесии кои се во тек, забраната не важи за казината во големи хотели и телевизиски бинго игри како и националната лотарија. Секако, од претходно кажаното, цврсто сум убеден дека на нас пример во овој случај никако не смее да ни биде Албанија. Одговорно тврдам, дека Албанија ќе се соочи многу скоро со голем број од негативните импликации, кои претходно ги спомнав, а кои задолжително се производ на вакви забрани. Да излеземе дури и надвор од рамките на игрите на среќа, и да погледнеме какви импликации имале кои било форми на забрани и/или прохибиции на социјални феномени кои забранети или не ќе ги има. Пример за тоа за разните прохибиции на алкохол, како таа што била во САД во триесеттите години од минатиот век. Цветал криминал и се јакнеле мафијашките структури, а од друга страна државата беше изложена на загуби по основ на акцизи како и загуби на огромни средства ставени во функција на гонење на прекршителите на прохибицијата. Ваков тип на прохибиција во Албанија ќе значи дупло голо за државата. Гледано себично, како Македонец, дури може овој процес и да нѐ радува. Пограничните места со Албанија, можат доколку мудро ги следат овие процеси да се претворат во нова Гевгелија и нашата земја да има дополнителен извор на големи приходи и отворање на нови работни места. А што треба да се промени кај нас? Климовски: Во однос на тоа што треба да се смени кај нас, потребно е да се засили инспекцискиот надзор над приредувачите во смисла на имплементирање на забраната за учество на малолетните лица во објектите каде се приредуваат игрите на среќа, да се засили едукативната програма за одредени негативни последици од практикувањето на игрите на среќа и истите да бидат сфатени како забава, а не како извор на финансирање. Секоја интервенција на законодавецот која би одела во насока на рестриктивното или прохибитивното во организирањето на игрите на среќа би била со несогледливи последици од неколку причини: губење на приходи на државата, губење на работните места на луѓето кои работата во корпорациите кои приредуваат игри на среќа, и создавање на правна несигурност кај кој било инвеститор. Би сакал на крајот да укажам на одредени аспекти од последиците токму и особено од правната несигурност во деловните односи. Едни од основните, општо познати правни начела се правната сигурност и неможноста нови закони или измени во постојни закони да се применуваат ретроактивно. Оттука, секоја промена во условите кои веќе постојат за приредувачите на игрите на среќа, особено додека важат лиценците за посебните и интернет игрите на среќа и/или договорот со кој државата го пренела право да се приредуваат игрите на среќа на одредена корпорација во одреден рок, а во одреден случај и правото на ексклузивитет, се до важењето на лиценците и/или траењето на договорот, би предизвикала повреда на правата кои произлегуваат од претходно издадените лиценци и/или од склучениот договор, што може да доведе до штети за државата по основ на тужби и истовремено да даде негативен сигнал до потенцијалните инвеститори за непочитување на стекнатите права на инвеститорите и за постоење на клима на правна несигурност. Во такви услови не знам кој инвеститор би помислил во иднина да вложи капитал и know how во таков деловен амбиент. ИЗВОР: Фактор.мк/Aлександра Томиќ

Климовски: Референдумското прашање мора да биде еднозначно и да се однесува на Договорот со Грција

Даниел Василев — Tue, 24 Jul 2018 14:00:02 +0000

Универзитетскиот професор Александар Климовски во телефонска изјава за Курир вели дека Законот јасно и прецизно не дозволува двомислени прашања. Појаснува дека прашањето мора да биде еднозначно и да се однесува само на една тема, а тоа во овој случај треба да се однесува на темата за Договорот со Грција. -Поврзувањето на прашањето во врска со членство во одредени организации како што е НАТО и Европска унија не доаѓа предвид преку прифаќањето или спротивставувањето на Договорот со Грција. Така што, прашањето мора да биде поврзано со тоа дали сте за или сте против прифаќање на Договорот со Грција, вели Климовски за Курир. Истакна дека законот за референдум предвидува формални услови за одржување на референдумот, кои што се од императивен карактер. -Тие се однесуваат на цензусот од најмалку мнозинство граѓани кои што треба да се изјаснат за референдумското прашање. Во таа смисла бројките би се движеле – 50 проценти плус 1 од запишаните гласачи во Избирачкиот список. Тоа во превод би значело дека ако се земат бројките од последните локални избори, некаде околу 910 – 920 илјади граѓани кои треба да излезат и да гласаат на референдум, дали ќе биде „За“ или „Против“ не е важно. Но, ако се исполни тој услов, вториот услов е да гласаат мнозинството од толкавиот број излезени граѓани. Значи, треба да излезат 920.000, од кои „За“ треба да гласаат половина плус 1 од тој број, односно околу 460.000 граѓани, појаснува Климовски. Вели дека ова се формалните правила кои мора да се почитуваат за референдумот да биде легален, во спротивно, рече Климовски, би било легитимно опозицијата да не ги прифати резултатите од референдумот. Тој посочува дека референдумското прашање не треба да се поврзува со членувањето на државата во НАТО, појаснувајќи дека Собранието на Република Македонија на 23.12.2013 година донела одлука за стапување во Алијансата. -Ние, намерата како држава да одиме во тој правец сме ја детерминирале уште пред 25 години. Нема што сега да се одлучуваме дали сме „за“ или „против“ НАТО. Меѓутоа, овде референдумското прашање е скриктно и прецизно за Договорот со Грција, рече Климовски. Во однос на тоа дали граѓаните треба да гласаат на референдумот или да го бојкотираат, професорот вели дека тоа е лично право на граѓаните, додавајќи дека власта не смее никого да присили да излезе на гласање или да го бојкотира референдумот.

Климовски за КУРИР: Мицкоски покажа манири на европски политичар, Владата ќе мора да го смени стилот на однесувањето

Даниел Василев — Thu, 24 May 2018 12:39:00 +0000

Професорот на Правниот факултет „Јустинија Први“ во изјава за Курир вели дека на вчерашниот ТВ дуел, претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски на сублимиран начин го кажа она што огромен број граѓани го чувствуваат, како и оти тој покажа манири на европски политичар. „Впечаток е дека по сите теми и прашања по кои се водеше ТВ дуелот, господинот Христијан Мицковски на еден сублимиран начин го кажа она што огромен број граѓани го чувствуваат. При таа дебата тој покажа манири на европски политичар:

одмереност во односот,
прецизност во исказите,
силна аргументација и
реторички капацитети иманентни за еден универзитетски професор и претседател на најголема политичка партија.

По однос на сите дебатирани прашања, по трите основни теми на ТВ дуелот, евидентен беше неговиот офанзивен стил и подготвеност со факти и бројки и со примена на компаративен и аналитички метод, пред граѓаните да се презентираат сите слабости во работењето на Владата во изминатата година, да се детектираат нејзините пропусти и грешки, но и да се потенцира конструктивната улога на опозицијата преку заштита на виталните интереси на државата во процесите околу спорот со името. Понатаму, тој конкретно ја презентираше и корективната улога на опозицијата во економските политики и конечно, ја потенцираше добронамерноста на опозицијата во учеството при носењето на т.н. реформски закони со 2/3 мнозинство, и покрај сите притисоци и ниски удари на кои опозицијата беше изложена цела година. После овој ТВ дуел, Владата ќе мора да го смени стилот на однесувањето и драматично да го подобри сетот на политиките во сите домени на делување. Во спротивност, во недостаток на реализација на ветувањата дадени во изборната програма, високите претставници на актуелната извршна власт, се повеќе ќе бегаат од ваков тип на ТВ соочувања. Но, истовремено, тоа треба Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, дополнително да го мотивира и да го обврзе, да излезе со конкретни политики и проекти за сите сфери од животот на граѓаните, но и на државата, на собирот на 2 јуни кадешто тие ќе бидат соопштени. Тоа со себе носи голема одговорност и понатамошна посветеност во кристализирањето на политиките на опозицијата, како и дефинитивното окончување на процесите на реорганизацијата.“, вели Климовски за Курир.