енергетика – Kurir.mk

Комисии на ВМРО-ДПМНЕ: Со доаѓањето на пролетта и завршувањето на грејната сезона не завршија проблемите со енергетиката во Македонија

Ивона Петрова — Wed, 10 May 2023 14:22:23 +0000

Последните констатации дека домашните енергетски капацитети произведуваат електрична енергија повеќе од потребното е голема лага прикриена со количините на увезена електрична енергија. Барем таму е јасно дека провизиите се чисти, а испади нема. Во последните две години количината на увезената електрична енергија во нашата држава е поголема од увозот што е направен за една деценија претходно и тоа по астрономски цени на берзата. Како потврда за неспособноста на ова раководство е и тоа што со доаѓањето на пролетта испадите и дефектите од термоцентралите, полека но сигурно се преместуваат кај хидроцентралите. Потврда за ова е испадот на блок 3 во ХЕЦ Шиље. Овој испад бил проследен со мала експлозија на енергетскиот блок трансформатор, чија санација сигурно ќе трае неколку месеци. И она што барем малку функционираше исправно, а тоа се хидроцентралите, и нив успеаа да ги запустат. Фактот дека СДС и ДУИ се шест години на власт и до денес не е изграден ниту еден државен објект за производство на електрична енергија, доволно говори за проблемите во енергетиката. Наместо да делат награди за фиктивни успеси, најдобро би било да им преовлада самокритичноста за да се свестат дека под плаштот на енергетска криза потрошија 230 милиони евра од буџетот во обид да ја прикријат својата неспособност. Пари кои можеа да ги искористат многу поповолно доколку ги интересираше енергетиката и Македонија.

ВМРО-ДПМНЕ: Од власта ќе останат запаметени во меморијата на македонскиот народ како ништожници што ја уништиле државата и го погребале македонскиот енергетски систем

Тале Кристо — Wed, 21 Dec 2022 13:27:15 +0000

(Интегрален текст од соопштение на Комисијата за енергетика на ВМРО-ДПМНЕ) Рецептот на СДСМ за светла иднина во енергетиката Последните неколку денови интернет порталите беа преплавени со нарачани текстови од СДСМ во кои се тврди дека : „Владата на Ковачевски во енергетиката за 10 месеци изгради 141 мегават инсталиран капацитет и до крајот на мандатот ќе имаме над 300 мегавати инсталиран капацитет, што претставува половина од годишното производство на РЕК Битола“ Човек да се зачуди како може да се кажат толку лаги во една реченица. Лаги, лаги и само лаги ... и уште малку лаги ... за секој случај. Ова е рецептот за светла иднина во енергетиката на СДСМ.

Сите лаги како обланда треба добро да се завиткани во убави зборови и да се поткрепени со штелувани пресметки од кујната на Бихаќка. Најчесто обландата е завиткана во следните празни фрази: Реализирана, инсталирана, интензивно, динамично, остварува, енергетска револуција, неколку пати поголем, значително се зголемува, зголемено домашно производство, целосно и непречено снабдување, нова сила, сигурност за граѓаните и основа за развој на економијата. Ваквиот начин на дезинформирање на граѓаните нẻ натера да се потрудиме на јавноста да ú ги разјасниме и да ги разобличиме лагите и стратегијата што ја користат центрите за манипулација на СДСМ во енергетиката.

По долготрајно стоење во место триесет години, наводно биле изградени замислете 141 MW за 10 месеци. Дури и да се изградени (а сигурно дека не се) граѓаните треба да се запрашаат: Чии се изградените електрани и мегавати? Дали се тоа државни или приватни енергетски капацитети и каква корист ќе имаат граѓаните од нив, кога истите ќе бидат учесници на слободен пазар и ќе ги следат берзанските цени, а граѓаните ќе плаќаат неколкупати поскапа електрична енергија? Со оглед на тоа што сите членови на фамилиите на лицата ЗЗ, ДК и КА поседуваат компании за тргување со ЕЕ, во најмала рака се отвара сомнеж и се поставуваат прашањата: Со која енергија би тргувале нивните компании?

Дали можеби новоформираните компании за тргување со електрична енергија ќе ја продаваат енергијата од новоизградените соларни електрани кои можеби се нивни? За овие памфлети накитени со прекрасни зборови и своеволни вредности да изгледаат посериозно во нив се додаваат и ветувања во стилот на метеоролошките прогнози „поткрепени“ со „експертски“ пресметки: „До крајот на мандатот ќе имаме над 300 мегавати инсталиран капацитет, што претставува половина од годишното производство на РЕК Битола“. Можеби подобро оваа реченица да гласи: „До крајот на мандатот Владата ќе го уништи РЕК Битола за да изгради сончеви електрани за премиерот, министрите и нивните вазали и локални шерифи.“

Ова е мантра која постојано се користи и се повторува последниве неколку години, затоа ќе се обидеме накратко да ја објаснеме нивната лага: Кога се зборува за енергетика најчесто се користат две физички величини, а тоа се моќност и енергија. Нивните соодветните единици мерки се следните: W,kW,MW,GW за моќност и Wh, kWh, MWh, GWh за енергија За да ја објасниме поедноставно лагата ќе ги користиме најчесто користените единици MW за електрична моќност и MWh за електрична енергија. Кога се зборува за инсталиран капацитет на електрана се мисли на инсталирана моќност и големината на истиот се изразува во MW (мегавати). Кога се зборува за произведена електрична енергија количеството на истата се изразува во MWh (мегаватчасови). Најдобро би било да објасниме преку прост пример: Електрана со инсталиран капацитет од 1 MW може да произведе 1 MWh во текот на еден час.

Доколку истата електрана работи 24 часа континуирано со номинална моќност ќе произведе 24 MWh. Доколку истата електрана работи 365 дена 24 часа континуирано со номинална моќност ќе произведе 24 Х 365= 8760 MWh. Но во реалноста не е така и ниедна електрана не може да работи континуирано цела година и ова производство директно зависни од: 1. Времето потребно за ремонти, одржување, испитување, пронаоѓање и отстранување на дефекти. 2. Обезбедувањето со гориво за необновливите електрани и количеството на дождови, брзината на ветер и сончево зрачење кај обновливите електрани.

Според ова различните типови на електрани работат со различен Фактор на капацитет кој грубо се движи околу следните вредности: Нуклеарни електрани 90% Термоелектрани 70% Гасни електрани 55% Хидро електрани 35% Ветерни електрани 30% Соларни електрани 17% Ова значи дека во текот на една година различни типови на електрани ќе произведат различно вкупно количество на енергија. Термоелектрана со 300 MW инсталиран капацитет за период од една година ќе произведе: 300 MW Х 24часа Х 365 дена Х 70% = 1.839.600 MWh Сончева електрана со 300 MW инсталиран капацитет за период од една година ќе произведе: 300 MW Х 24часа Х 365 дена Х 17% = 446.760 MWh Имајќи ги предвид горните сознанија, кога ја разгледуваме фамозната реченица: „Ќе изградат 300 MW обновливи извори кои ќе заменат половина од годишното производство на РЕК Битола“. Ни станува јасна нивната лага дека е невозможно 300 MW сончеви електрани да заменат 300 MW од РЕК Битола бидејќи сончевите електрани ќе произведуваат 4,1 пати помалку електрична енергија од термоелектраните со иста инсталирана моќност.

Дополнително ова ќе биде електрична енергија која ќе се продава на слободен пазар и профитот од неа ќе завршува во џебовите на фамилиите на Заев, Ковачевски, Анѓушев и останатите нивни потрчковци. Згора на сẻ, сончевата енергија е енергија која ќе ја имаме само дење, додека во ноќните часови од врвната потрошувачка Република Македонија ќе треба да увезува големи количини на скапа електрична енергија. Краткиот заклучок во разобличувањето на оваа дрска лага би гласел: Дневната енергија што би ја произвеле 300 MW приватни сончеви електрани, никако и во никој случај не може да го замени континуираното производство на РЕК Битола ни по количество, ни по квалитет во однос на производните часови, а најмалку па со тоа што РЕК Битола е државна сопственост, а новите сончеви електрани се сопственост на Заев, Ковачевски, Анѓушев и нивната весела дружина. Лаги на прес конференции, лаги на фингирани дебати, лаги на интервјуа, лаги по портали, лаги по весници... насекаде лаги за светла иднина во енергетиката. За жал, без разлика дали по некој им верува на овие „авангардни “ликови, без разлика колку се „нафатирани“ во текот на нивното владеење и без разлика дали ноќе мирно спијат поради сето зло што го направија, тие ќе останат запаметени во меморијата на македонскиот народ како ништожници што ја уништиле државата и го погребале македонскиот енергетски систем.

„Во енергетиката се случува “распад ситем“- состојбите се коса да му се крене на човек, но тоа нема ефект врз Ковачевски“

Катерина Бојаџиева — Fri, 02 Dec 2022 07:42:14 +0000

“Распад ситем“ е фраза која најдобро го опишува енергетскиот ситем во Македонија со власта на Ковачевски и СДС. РЕК Битола работи со еден блок со 75% од инсалираната моќност, иако беше ветувано во функција не се ставени РЕК Осломеј и ТЕЦ Неготино, а хидропотенцијалот е само 18%. Сето ова се случува во декември среде грејна сезона, велат од ВМРО-ДПМНЕ. -Заради ова Македонија увезува струја и троши народни пари заради нечија неспособност но и нечии провизии. Само за првите 4 дена од декември авансно се платени 6 милиони евра за увоз на струја. Од 7-ми ноември заклучно до 4-ти декември граѓаните ќе ги платат неспособноста и криминогеноста на оваа влада со скоро 29 милиони евра за увоз. Во просек по над 1 милион евра дневно. Згора ба сето ова, продолжува договарањето во 4 очи во РЕК Битола, што се прави со омилените компании на директорот за дебели и мрсни износи. Врват камионите, врват матните бизниси, парите се испумпуваат, РЕК Битола пропаѓа исто како и целиот енергетски систем. Коса да му се крене на човек од состојбите, но тоа на Ковачевски нема ефект. Тој или е опериран од одговорност или кога се работи за криминалите во енергетиката го нема она чувство како со нож да му го сечат стомакот. Само и Ковачевски и неговите пајташи треба да знаат дека времето на одговорност е пред нив и може да се кријат но не може да избегаат, стои бво партиското соопштение.

Продложена кризната состојба во енергетиката

Катерина Бојаџиева — Sat, 01 Oct 2022 07:22:10 +0000

Собранието вчера ја продолжи кризната состојба во снабдувањето со електрична енергија на целата територија на државата и во снабдувањето со топлинска енергија на подрачјето на Град Скопје, заклучно со 30 април идната година. На вчерашното продолжение од 86-тата собраниска седница со 83 гласа „за“, ниту еден „против“ и ниту еден „воздржан“, беше изгласано продолжувањето на рокот на постоење на кризна состојба на целата територија на Република Северна Македонија, заради недостиг на електрична енергија и состојбите на пазарите на електрична енергија, а со 86 гласа „за“, ниту еден „против“ и ниту еден „воздржан“, беше изгласана Предлог-одлуката за продолжување на рокот за постоење на кризна состојба на подрачјето на Град Скопје, заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија. Со оваа одлука се овозможува да се преземат мерки и активности, вклучувајќи и финансиска интервенција за да се обезбедат дополнителни количини на електрична енергија. Со донесувањето на одлуката Комисијата за следење на состојбите со снабдување со електрична енергија и за следење на состојбите со снабдување со топлинска енергија постојано ќе ја следи, анализира и проценува состојба на пазарите на електрична и топлинска енергија и ќе предлага мерки согласно уредбите кои ги регулираат критериумите и условите за прогласување на кризна состојба. Премиерот Димитар Ковачевски неодамна изјави дека ни претстои најтешката зима после Втората светска војна и дека со ребалансот на Буџетот веќе се обезбедени 76 милиони евра за антикризни мерки за одржување на ликвидноста во електроенергетскиот сектор, при зголемена цена на енергенси и при зголемена цена на електрична енергија. – ЕСМ како државна компанија работи да обезбеди електрична енергија по најповолна цена, а државата согласно своите можности да ја субвенционира во најголем дел таа електрична енергија со цел да се спречи ценовен шок, истакна тогаш Ковачевски. Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, пак, вчера ја повика Владата да одговори зошто го одбива неговиот план за справување со енергетската криза. Тој посочи дека планот е можност да се обезбеди стабилно производство на електрична енергија за домаќинствата и за индустријата но, исто така и затоплување на објектите и домовите кои се корисници на централното греење во Скопје. – Зошто одбива да заштеди 300 милиони евра, зошто одбива да има поголемо домашно производство на електрична енергија, зошто одбива да има поголем Бруто домашен производ, зошто одбива да нема зголемување на сметките за затоплување и за струја. За тоа одговор треба да даде Владата, можеби е повторно некаков тендер во прашање, некакви бизнис зделки, некој договор во четири очи, рече Мицкоски. Министерот за економија Крешник Бектеши, исто така вчера од собраниска говорница го повика лидерот на ВМРО-ДПМНЕ јавно да ги соопшти контактите за набавка на поевтини енергенси и да каже за кои компании се работи, за какви понуди и по кои цени или ако не сака тоа да го стори, да ги достави до Министерството за економија. Бектеши рече дека е подготвен и директно да разговара со Мицкоски, лично да го побара. Воедно апелираше, ако Мицкоски не сака да ги објави контактите, тогаш, да ги достави в понеделник до Министерството за економија, а тој потоа лично, како што рече, ќе ги објави и ќе ги однесе во АД ЕСМ. – Јас ќе преземам одговорност и ќе му се јавам на Мицкоски. Ќе ги објавам контактите и ќе ги доставам до ЕСМ. Сметам дека целата јавност треба да знае и да биде информирана. Се треба да биде транспарентно. В понеделник сум тука, нека ми ги достави Мицкоски контактите, а јас јавно ако треба ќе го однесам во ЕСМ, да видиме од кои извори доаѓаат. Време на кризна состојба е, има некои работи кои државата не може да ги направи, членка сме на НАТО, рече Бектеши. Според него, никој не кажал дека нешто не се прифаќа. – Ние ги прифаќаме најдобрите понуди за набавка на енергенси за да имаме пониски цени. Зборувате за контакти. Објавете ги, јас лично ако треба ќе му се јавам на Мицкоски. Ако не сака да ги објави, нека ги достави до мене, јас ќе ги објавам. И вчера кажав, ние сме подготвени да разговараме со секого, вклучително и со Мицкоски за да ја надминеме кризата што полесно, со сите компании, државни или локални. Би апелирал, јавноста и медиумите транспартентно да бидат известени, контактите на ВМРО-ДПМНЕ или понудите треба да се обзнанат, да се знае од каде доаѓаат, каква цена имаат. Потсетувам дека ЕСМ има законска обврска да ја избере најевтината понуда. Христијан Мицкоски јавно да ги соопшти контактите за набавка на поевтини енергенси и да каже кои се тие компании, какви се понудите и цените, истакна Бектеши на пленарната седница на која се расправаше по предлог-одлуките за продолжување на кризната состојба во енергетиката на ниво на државата и во однос на топлинската енергија на ниво на Град Скопје. Генералниот директор на АД ЕСМ, Васко Ковачевски вчера порача дека секоја понуда во насока на надминување на актуелната криза е добредојдена и затоа, како што рече, сите понуди од компании кои по препорака на Христијан Мицкоски ќе стигнат до ЕСМ во официјална форма, согласно Законот за јавни набавки на енергенси, веднаш ќе бидат разгледани од страна на Комисијата за јавни набавки на компанијата. – Мицкоски вчера изјави дека тој и неговата партија имаат контакти и индикативни понуди од компании за набавка на мазут и природен гас со кои што државата ќе заштеди 300 милиони евра. Затоа, ја користам оваа прилика јавно да го повикам Мицкоски да ги информира сите тие компании од кои има индикативни понуди, а кои биле со важност од една недела, во текот на следните неколку денови, но не подоцна од среда, да ги комплетираат понудите и да ги достават до АД ЕСМ, изјави вчера Ковачевски. Понудите од компаниите, како што рече, треба да имаат технички карактеристики на енергенсот (мазутот или природниот гас), да ги имаат сите сертификати, да ги имаат сите потребни лиценци, да имаат обезбедени количини (250.000 тони мазут и 250.000.000 нормални кубни метри природен гас), да имаат договори со испорачатели, да имаат обезбедено транспорт до производните капацитети (мазутот до ТЕЦ Неготино, РЕК Осломеј и РЕК Битола, а природниот гас до ТЕ-ТО и топланите во Скопје), да имаат динамика на испорака согласно производниот план и да имаат обезбедено банкарска гаранција. – Впрочем, ова се критериуми и услови кои и досега се барале, во сите јавни набавки на овие енергенси. Доколку евентуално пристигнат тие понуди и ги исполнуваат сите споменати критериуми и имаат најниска понудена цена, со тие компании ќе бидат склучени договори. Очекуваме, според вчера кажаното, евентуалните понуди да бидат со ниски цени, а со тоа ЕСМ и државата да заштедат 300 милиони евра. Доколку, пак, не пристигнат понуди по препорака на Мицкоски, ќе ја известиме јавноста за исходот на постапката, потенцира Ковачевски.

Собранието ќе одлучува за кризната состојба во енергетската област

Ивона Петрова — Fri, 30 Sep 2022 05:32:34 +0000

Собранието денеска треба да одлучува за продолжување на кризната состојба во енергетиката за уште шест месеци, од утре до крајот на април следната година, со оглед дека денес истекува важноста на владината одлука за таа намена, што стапи во сила од почетокот на месецов. По петдневна комисиска расправа, на денешната 86. пленарна седница треба да се расправа за предлог-одлуките за одобрување на продолжување на рокот за постоење на кризна состојба на целата територија на државата, заради недостиг на електрична енергија и состојбите на пазарите на електрична енергија, како и за одобрување на продолжување на рокот за постоење на кризна состојба на подрачјето на Град Скопје, заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија. Комисиската расправа за предлог одлуките заврши завчера, а ја одбележаа меѓусебни обвинувања меѓу власта и опозицијата за состојбите во енергетиката. Премиерот Димитар Ковачевски и вчера повтори дека на 15 октомври ќе почне грејната сезона во Скопје и оти парно ќе има, како и дека се во тек преговори со Србија и Турција за обезбедување енергенси. На седницата за пратенички прашања, Ковачевски посочи дека Економско-енергетскиот совет веќе донесе одлуки според кои сите училишта во земјава се ставаат на регулираниот пазар, а болниците ќе добиваат поевтина струја преку ЕВН продажба. -За да нема физички прекин на наставата, донесовме одлука на регулираниот пазар да бидат и основните и средните училишта. Ако општините направеа реорганизација на своите трошоци и ребаланси на буџетите и ако се водеа од тоа дека постои енергетска криза, не ќе имаше потреба да бидат ставени на регулираниот пазар. Кога ги правеа буџетите тие воопшто не земаа предвид дека се наоѓаме во енергетска криза. Тоа го кажав, но бев критикуван, за на крајот Данела Арсовска да рече дека не може да испорача ништо зашто сме биле во енергетска криза. Сега сите сфатија дека се во енергетска криза ама никој не седна да направи ребаланс, рече Ковачевски. По предлогот на опозициската ВМРО-ДПМНЕ за надминување на енергетската криза што беше објавен завчера, вчера лидерот на партијата Христијан Мицкоски го повика премиерот Ковачевски на дебата за понудените решенија во предлогот. -За да нема дилеми, за да нема недоречености го повикам првиот човек на Владата Димитар Ковачевски јавно заедно двајцата да избере медиум, ден и време кога ќе зборуваме пред македонската јавност за тоа што нудам јас, што нуди опозицијата ВМРО – ДПМНЕ, а што нуди Владата, изјави Мицкоски. Клучната поента од предлогот на опозициската партија, како што рече, се дополнителни количини на електрична енергија од домашно производство добиени со користење на евтин ресурс за стопанството и економијата, да може бизнисот да се развива, а работниците да ги задржат своите работни места, и дополнителни количини на топлина, за да може скопјани и сите корисници на централното греење во главниот град да не плаќаат повисоки сметки за затоплување на нивните институции и домови. -Заштеда од минимум 300 милиони евра, пари коишто оваа Влада ќе ги потроши во периодот којшто следи, граѓански, народни пари коишто ги нема, а ќе ги земе преку скапи кредити задолжувајќи се на домашниот и меѓународниот пазар. Понатаму, зголемување на БДП, рече Мицкоски. Според министерот за економија Крешник Бектеши, ако се потпише договор со Србија, земјава ќе набави гас по најмалку три до четири пати пониски цени од берзанските. Доколку се финализира договорот со купениот гас од Србија, ќе се произведува електрична енергија, од која дел потоа ќе се продава назад во Србија, а дел ќе се понуди на домашното стопанство. Доколку не се договори опцијата за гас и не се обезбедат доволно средства за набавка на природен гас по берзански цени, тогаш, според владиниот советник за енергетика Виктор Андонов, постои резервна варијанта, а тоа е работа на мазут. – Се надеваме дека до таа крајна варијанта нема да дојде. Ако не се договориме, топланите ќе работат на мазут, а количините ќе се обезбедат, за што се разговараше со Грција, изјави Андонов во средата. Во меѓувреме, Економско-енергетскиот совет донесе одлуки да почне постапката за издавање лиценца за производство на топлинска енергија од регулиран пазар, потоа на регулираниот пазар да бидат основните и средните училишта, а сите јавни здравствени установи да бидат обезбедени со електрична енергија преку ЕСМ продажба по поповолна цена од берзанската. Од друга страна, се уште нема исход од разговорите за функционирање на когенереативната постројка ТЕ-ТО во грејната сезона, како и помеѓу државната ЕСМ со „Адора“ за топланите Исток и Запад. По инсистирањето на „Адора“ за продажба, а не за закуп на топланите, од Владата најавија дека доколку не се постигне решение согласно со Законот за управување со кризи, државата има право да ги стави на располагање сите ресурси – и на државата и на јавните претпријатија и на приватните компании. Од „Адора инженеринг“ вчера информираа дека е согласни, доколку се изнајде модел за да се подмират нивните побарувања, да се премине кон краткорочен договор за закуп со АД ЕСМ до моментот на реализација на сите потребни услови за купопродажба. – Во текот на вчерашниот и денешниот ден имавме опсежни состаноци со РКЕ, ЕСМ и БЕГ, каде што сите страни ги препознаваат ненаплатените побарувања кои законски ни следуваат, односно долгови кон Адора за изминатиот период. Договорено е РКЕ, ЕСМ и БЕГ да изнајдат модел во кој, во овој момент ќе се намират побарувањата кон Адора со цел да стапиме кон регулирање на идните односи за топланите со АД ЕСМ. Доколку постигнеме решение по ова разумно барање, Адора е спремна, иако на наша финансиска штета од 550 000 евра на годишно ниво, но во максимален интерес на граѓаните, да пријде кон краткорочен договор за закуп со АД ЕСМ до моментот на реализирање на сите потребни услови за купопродажба, се вели во соопштението од „Адора“. Доколку не се најде решение по овие прашања, велат од „Адора“, Владата има можност да ги употреби соодветните членови од законите за енергетика и справување со кризи, со цел да ги користи топланите без наша согласност кое би значело директна повреда врз правото на сопственост. Од 1 септември во земјава на сила се мерки за штедење со кои институциите се обврзани да ја намалат потрошувачката на струја за 15 проценти, а упатени се и препораки до граѓаните за штедење електрична енергија. Власта побара поддршка во активностите за справување со енергетската криза и од верските заедници со повици за штедење.

Заврши расправата во собраниската Комисија за продолжување на кризна состојба во енергетиката

Тале Кристо — Wed, 28 Sep 2022 14:12:50 +0000

Заврши расправата за продолжување на рокот за постоење на кризна состојба на целата територија на државата, заради недостиг на електрична енергија и состојбите на пазарите на електрична енергија и за постоење на кризна состојба на подрачјето на Град Скопје, заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија. Претседателот на Комисијата, Миле Талевски на крајот на комисиската седница истакна дека откако е исцрпена листата на пријавени за збор, Предлог-одлуката за продолжување на кризна состојба на подрачјето на Град Скопје заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија ја проследи во понатамошна постапка до Собранието на Република Северна Македонија. Талевски го назначи пратеникот на СДСМ Драгољуб Филипоски за известител по ова Предлог-одлука до Собранието. Оваа Предлог-одлука треба да го помине и филтерот на собраниската Законодавно-правната Комисија. Пратеничката на ВМРО-ДПМНЕ Бети Стаменковска Трајкоска го праша министерот за економија Крешник Бектеши дали го прифаќа предлогот од ВМРО-ДПМНЕ за производство на електрична енергија двојно поевтино од моменталната цена што ја има со кој, како што рече, стопанството ќе биде заштитено. Во реплика министерот Бектеши изјави дека во вакви европски, глобални, регионални и национални кризи, сме подготвени на отворен и транспарентен начин да разговраме со сите страни се со цел да нго најдеме најдоброто решение кое ќе биде во полза на граѓаните и на стопанството. Во моментот, рече тој, кога же ги имаме тие конкретни предлози ќе ги разгледаме заедно и ќе го најдеме најдобриот предлог од сите понуди што се даваат се со цел тоа да биде и поевтино и побезбедно во делот со снабдување со топлинска енергија и во снабдувањето со електрична енергија. Откако Предлог-одлуката го помина собранискиот комисиски филтер, се очекува пратениците на пленарна седница да гласаат за продолжување на кризната состојба во енергетиката, со што ќе се овозможи шестмесечно продолжување на кризната состојба, од 1 октомври до 30 април 2023.

Продолжува комисиската расправа за кризната состојба во енергетиката

Ивона Петрова — Tue, 27 Sep 2022 05:27:32 +0000

Собраниската комисија за одбрана и безбедност денеска петти ден ќе расправа за продолжување на рокот за постоење на кризна состојба на целата територија на државата, заради недостиг на електрична енергија и состојбите на пазарите на електрична енергија и за постоење на кризна состојба на подрачјето на Град Скопје, заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија. Вчера на седницата дискутираа само пратеници од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, кои обвинија за „неспособност” при менаџирањето со кризните состојби во државата. Пратеничката од ВМРО-ДПМНЕ, Рашела Мизрахи во своето обраќањето рече дека кризна состојба треба да се прогласи заради граѓаните, но власта, според неа, „не знае да се справи со проблемите произлезени од кризата”. И Ангелинка Петкова од ВМРО-ДПМНЕ истакна дека според статистиките државава е во најлоша состојба со енергетската криза. Од Владата, пак, вчера соопштија дека се бараат соодветни решенија и порачаа дека граѓаните на Град Скопје ќе имаат парно и согласно Законот за енергетика загарантирана е јавната дејност да се врши во целост без прекин. -Владата континуирано презема мерки за да обезбеди сигурно и стабилно снабдување со топлинска енергија за граѓаните на Скопје. Во овој момент се финализираат преговорите за регулирано производство на топлинска енергија, врз основа на претходно донесената владина одлука за избор на вршители на енергетски дејности, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија. Штом завршат преговорите, јавноста ќе биде навремено известена, соопштија од Владата. Потенцираат дека се бара најдоброто решение за обезбедување на најниска цена на гас или мазут со цел да се спречи ценовен шок и да не поскапи парното. Сепак, од компанијата БЕГ – Производство се децидни дека немаат правен основ да располагаат со топланите, немаат обврска за продолжување на вршење на дејноста во новата грејна сезона, ниту пак финансиска можност и кредитна способност за набавка на гориво за производство на топлинска енергија. Од компанијата наведуваат дека согласно со член 51 од Законот за енергетика имале законска обврска да продолжат да ја извршуваат дејноста, до истекот на рокот од 90 дена за избор на нов вршител на дејноста, кој е веќе истечен. Во овој период, посочуваат, БЕГ Производство продолжи да ја врши дејноста и ги заврши сите неопходни ремонтни активности во топланите се со цел новиот носител на лиценца да може непречено да ја започне новата грејна сезона. -БЕГ Производство нема правна основа за користење на топланите, бидејќи Договорот за закуп е раскинат и новиот сопственик на топланите побара примопредавање на истите. Дополнително, компанијата е финансиски неспособна за вршење на дејноста, поради големите загуби остварени во претходната грејна сезона како резултат на неколкукратно зголемените трошоци за набавка на енергенси и електрична енергија кои не беа покриени со одобрените тарифи од Регулаторна комисија за енергетика. Заради овие причини на 09.06.2022 год. БЕГ – Производство до РКЕ поднесе барање за престанок на лиценцата се со цел навремено и непречено да се избере нов носител на лиценца за вршење на дејноста производство на топлинска енергија за новата грејна сезона. На 20.06.2022 год. РКЕ донесе решение за престанок на лиценцата на БЕГ – Производство, стои во соопштението. Од Регулаторната комисија за енергетика РКЕ, пак, соопштија дека обврската за вршење јавна дејност регулирано производство на топлинска енергија престанува со денот на издавање на лиценца, во случајов нов вршител на дејноста. Од РКЕ истакнуваат дека вршењето на јавната дејност производство на топлинска енергија од регулиран производител е прецизно дефинирана во Законот за енергетика каде основниот императив на вршителот на јавна дејност е да обезбеди сигурно, континуирано и квалитетно производство на топлинска енергија, истакнаа -Законот за енергетика, кој доби и зелено светло од Енергетска заедница во целост ги има инкорпорирано сите одредби од европската легислативата по однос на сигурно, стабилно и континуирано снабдување со енергија. Во тој дух и РКЕ ги носи одлуките со кои се прецизира дека се до избор на нов вршител на посочената енергетска дејност, на актуелниот вршител не му престанува обврската за обезбедување на јавна дејност. Обврската за вршење на јавна дејност регулирано производство на топлинска енергија престанува со денот на издавање на лиценца (во случајов нов вршител на јавна дејност), наведуваат од Регулаторната комисија за енергетика. И вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи викендот изјави дека се додека не се избере економски оператор, БЕГ мора да испорачува топлинска енергија. Тој посочи дека согласно законот БЕГ мора да има и резерви на гас и други суровини за да обезбеди топлинска енергија. Грејната сезона стартува на 15 октомври.

Продолжува дебатата за кризна состојба во енергетиката

Ивона Петрова — Fri, 23 Sep 2022 05:37:30 +0000

Дебатата во собраниската Комисија за одбрана и безбедност за кризна состојба во енергетиката, според најавите, треба да продолжи денеска. Тоа ќе биде трет ден расправа во матичната комисија, а по нејзиното завршување на пленарна седница ќе може да се гласа да продолжи уште половина година кризната состојба во оваа област, што е во сила со одлука на Владата од 1 септември. Вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи и вчера порача дека се бара продолжување на кризната состојба во енергетиката за да се обезбеди доволна флексибилност и механизми за справување со кризата, а сите домашни капацитети се ставени во функција за поголемо производство. Владата со соседните земји постигнува договори за гарантиран увоз на струја и енергенси, но тие би се користеле само ако се исцрпат домашните извори на енергија. Количините на јаглен кои Владата се обидува да ги обезбеди, оцени Битиќи, е за да се гарантира дека ќе нема никакво нарушување во производството на електричната енергија. Според Битиќи, Владата е посветена на обезбедување доволно енергенси за претстојната зима и потсети дека државата со 80 отсто ја субвенционира цената на електричната енергија за сите корисници на регулираниот пазар. Досега за субвенционираната цена на струја на регулираниот пазар Владата исплатила 240 милиони евра, односно 653.000 домаќинства и 70.000 приватни субјекти кои се на регулираниот пазар се обезбедени со субвенционирана цена на струјата, која 100 отсто е од домашно производство. Енергетиката беше во фокус и на билетаралната средба во Њујорк на премиерот Димитар Ковачевски и на министерот за надворешни работи на Азербејџан. Тие, информираше владината прес-служба, разговарале за енергетската криза и можностите за соработка во делот на обезбедување енергенси и можноста за приклучување на гасоводната мрежа. На состанокот е истакнато дека воените дејствија на Русија врз Украина се една од причините за енергетската криза во светот и оти ваквата состојба повеќе се чувствува во Европа, за што има сериозно зголемување на цената на природниот гас. -Во разговорите беше истакнато дека Азербејџан придонесува во надминувањето на енергетската криза, преку развивање на постоечките гасоводи. На состанокот беше дискутирано и дека ЕУ се насочува кон сигурни снабдувачи на енергија, а Азербејџан е еден од нив, преку проширување на Јужниот гасен коридор со удвојување на испораките на гас од Азербејџан во ЕУ, информира владината прес-служба. Со интерконекторот за гасно поврзување со Грција, рекол Ковачевски, Северна Македонија ќе се поврзе со трансјадранскиот гасовод и на тој начин гасот од Азербејџан ќе стигне и на нашиот пазар. -За Владата на Република Северна Македонија, изградбата на национален гасоводен систем и неговото поврзување со регионалните гасоводни системи е приоритет, потенцираа од Владата. Според вицепремиерот Битиќи, во период на криза како сегашната дури и влегувањето во рецесија не е најстрашното што може да се случи, а важно е да имаат ефект одлуките што ги носат сите чинители. На крај на годината, смета Битиќи, просечната годишна инфлација ќе биде 10 до 11 проценти, што потенцираше дека е доста добра стапка. Владата завчера донесе одлука да се продолжи рокот на траење на мерката за ограничување на маржата на основните прехранбени производи во трговијата на мало и големо за следните три месеци, односно до крајот на годината. Со тоа е продолжена важноста на тековната одлука за таа намена, чија важност е до крајот на месецов. Одлуката се носи заради потребата од ограничување на растот на цените на мало на основните прехранбени производи, како и поради тоа што состојбата на пазарот укажува дека цените не се стабилизирани.

Европските министри за енергетика се согласија за ограничување на цената на гасот

Тале Кристо — Fri, 09 Sep 2022 16:21:22 +0000

Министрите за енергетика на ЕУ денеска се согласија да побараат од Европската Комисија да подготви предлог за ограничување на цените на гасот, не само рускиот гас туку генерално, соопшти чешкото претседателство. „Очекуваме Европската Комисија да подготви предлог за привремен одговор за итни случаи, вклучително и ограничување на цената на гасот“, рече чешкиот министер Јозеф Сикела по сесијата на европските министри за цените на енергенсите. Министрите се обидоа да најдат заеднички јазик за мерките што треба да се преземат на европско ниво во услови на зголемени цени на енергијата. Нова средба на Советот за енергетика на ЕУ е закажана за крајот на септември. По средбата, министрите изјавија дека е неопходна брза имплементација, пред почетокот на грејната сезона, за да може да дојде до финансиско олеснување за европските домаќинства и индустрии. Чешкиот министер Сикела изјави дека е сосема сигурен дека ЕУ ќе излезе со предлог за насоката што треба да и се даде на ЕК, која потоа ќе го даде својот законски предлог следната недела. Целта е текстот потоа да може брзо да се усвои. ЕК неделава објави пет типа можни итни мерки, кои се движат од програма за намалување на побарувачката на електрична енергија до ограничување на приходот на производителите на обновлива или нуклеарна електрична енергија. Околу овие два предлози речиси сите земји членки се согласија. Ограничувањето на цените на рускиот гас немаше едногласна поддршка. Неговото влијание на пазарот предизвика скептицизам кај одредени главни градови. Рускиот гас сега претставува само 9 отсто од европскиот увоз, наспроти 40 отсто пред војната.

Прогласена енергетска криза, мерките за штедење стартуваат следната недела

Ивона Петрова — Fri, 26 Aug 2022 06:01:37 +0000

Владата вчеравечер прогласи кризна состојба во снабдувањето со топлинска енергија на подрачјето на Град Скопје и во снабдувањето со електрична енергија на национално ниво. Двете одлуки ќе почнат да се применуваат од 1 септември и ќе траат 30 дена од денот на отпочнувањето на примена на овие одлуки. Првата одлука е донесена заради недостиг на топлинска енергија, можноста за користење на алтернативно гориво и состојбите на пазарот на топлинска енергија, а втората заради недостиг на електрична енергија и состојбите на пазарите на електрична енергија. Со денот на отпочнувањето на примена на овие одлуки, како што соопшти вчера Владата, Комисијата за следење на состојбите со снабдување со електрична енергија и за следење на состојбите со снабдување со топлинска енергија постојано ја следи, анализира и проценува состојбата на пазарите на електрична и топлинска енергија и предлага мерки согласно уредбите кои ги регулираат критериумите и условите за прогласување на кризна состојба. Од почетокот на септември стапуваат во сила и мерките за штедење на електрична енергија кои ќе важат до крајот на март следната година. Комисијата за јавно-приватен дијалог ќе стане кризно тело преку кое Владата и бизнис секторот заеднички ќе делуваат во насока на справување со енергетската криза. Надлежните институции уверуваат дека струја ќе има во престојниот зимски период и дека рестрикциите не се опција ако се оди според планот на Електростопанство на Северна Македонија. На вчерашната редовна седница на Комисијата со која копретседаваше вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи, тој ги извести присутните за планот на производство на АД ЕСМ, појаснувајќи дека Планот за производство на АД ЕСМ за 2022 година е направен со зголемување од 25 отсто во споредба со 2021 година и со тоа ЕСМ ќе ја произведува целата електрична енергија која им е потребна на граѓаните и на малите потрошувачи, и нема потреба да купува струја. Дополнително, како што рече, сите производствени капацитети од домашното производство ќе се стават во функција. Битиќи вчера се осврна и на новиот правилник за поставување соларни панели, со олеснета процедура и зголемен опсег на производство од 4 на 6 киловати за приватни произведувачи или од 40 на 60 киловати за индустриските објекти. Вицепремиерот Битиќи кажа дека само во 2022 година кон стопанството како државна помош се обезбедени повеќе од 70 милиони евра директна финансиска поддршка, средства кои и во криза пораснаа од претходната година, а и не беа скратени со ребалансот на Буџетот. Министерот за финансии Фатмир Бесими зборуваше за ликвидноста на Буџетот и потврди дека е во добра кондиција. Дополнително, зборуваше и за предлогот за даночна реформа кој се разговара во широка консултација вклучително со коморите и бизнис секторот, напоменувајќи дека ќе продолжи додека не се усогласат сите страни. Од Стопанската комора на северозападна Македонија (СКСЗМ) вчера побараа Владата веднаш да им помогне на компаниите преку укинување на ДДВ-то за струја и замрзнување на цената на електричната енергија по примерот на соседните земји, да ги забрза постапките за инсталација на фотоволтаици и да го пренамени поголемиот дел ако не целосниот износ на средства од капиталните расходи за тие да се инвестираат во обновливи извори на енергија со цел максимално да се искористи целиот државен капацитет за производство на електрична енергија. Според истражувањето на СКСЗМ, за 65 отсто од фирмите членки кои веќе имаат енергетско ефикасна инфраструктура, трошоците за eлектрична енергија во 2021 година биле од 1,3 до 2,3 проценти од вкупните месечни трошоци, додека за оваа година тие трошоци се од два до шест пати зголемени. Сметките за јули веќе изнесуваат 7-10 отсто од месечните оперативни трошоци. Од друга страна, состојбата кај производствените компании е алармантна. Без исклучок кај сите производители износот на месечните трошоци за електрична енергија преставува минимум 25 проценти од вкупните трошоци, додека од друга страна нивната профитна маржа изнесува помалку од пет отсто. – Горенаведените предлози беа доставени до надлежните институции и беа соодветно и детално објаснети со цел нивна имплементација во најкус можен рок. Владата итно треба да преземе мерки по однос на енергетската криза, бидејќи овој проблем го доведува во прашање самото постоење и опстанокот на бизнисите на пазарот, наведе Комората. Министерот за економија Крешник Бектеши неодамна изјави дека се разговара и со министерствата за енергетика на Србија и Бугарија за да нема запирање на прекуграничните капацитети и проблеми со снабдувањето на потрошувачите на слободниот пазар. Во очекување на престојната зима, за која оценките се дека ќе биде најтешка во последните 70 години, Владата на 16 август донесе пакет мерки за штедење на електрична енергија кои треба да стапат на сила од 1 септември. Со нив, државните институции имаат конкретни задолженија кои мора да ги почитуваат како што се исклучување на декоративното осветлување на фасадите на јавните објекти и културните споменици, да не се користат сијалици кога има доволно светлина, климите да се местат не пониско од 27 степени во сезона на ладење и не повисоко од 20 степени во сезона на греење, да се заменуваат старите сијалици со шделиви и да се исклучуваат компјутерите. Во пакетот мерки за штедење има и препораки до граѓаните и компаниите. Со пакетот мерки за штедење се очекува заштедите да бидат до 15 проценти.