пелагонија – Kurir.mk

Во Прилепско откриено првото погребување од неолитот, пред 8.100 години

Ивона Петрова — Sat, 26 Aug 2023 13:25:09 +0000

Остатоци од погребано новороденче како прва потврда за погребување од неолитот пред 8.100 години, бројни амбари за складирање жито и постаро датирање на археолошкиот неолитски локалитет Врбјанска ќука во Прилепско. Ова се дел од ексклузивните наоди на археолозите во осмата сезона на ископувања на археолошкиот локалитет. Професор д-р Гоце Наумов, археолог од Центарот за истражување на праисторијата од Скопје, раководител на проектот кој се одвив во соработка со меѓународен тим од Србија и Германија, потврдува дека е откриено првото погребување од неолитот во Пелагониско. -Првпат во Пелагонија, во неолитска градба откриваме погребување и тоа е детско погребување, на новороденче, во рамките на темелот на една од подоцнежните куќи. Тоа е импресивно и неочекувано сознание од огромно значење. Во Пелагонија се откриени 15-тина тумби од неолитот и досега не е најдено ниту едно погребување. Тоа дава назнаки за одредени социјални моменти во нивното живеење и за обредните традиции. Новороденчето е пронајдено во фетусна положба, изјави Наумов. Локалитетот е уникатен, сметаат археолозите. Првпат наоѓаат дури осум амбари за складирање жито што значи колективна грижа за заедницата. -Се концентриравме на нова градба која ја откривме. Главниот фокус беше на таканаречената градба 4 и тоа што го пронајдовме многу пријатно нѐ изненади. Пројадовме голем број амбари со големи димензии, како и неколку сандаци до нив. Досега се регистрирани осум амбари, и може да се каже дека е нова и уникатна појава на Балканот и во Европа. Во ваков голем број воопшто и не постојат. Се наоѓаат веднаш до ѕидовите, но, за жал, се оштетени од средновековните јами вкопани за луѓето од средниот век да чуваат жито, објаснува Наумов. Овие амбари, додава, укажуваат на интересен социјален пристап во рамките на оваа населба. -По се изгледа дека луѓето во неолитот имале колективни стопански простори каде повеќе заедници заедно го собирале житото кое го одгледувале. Новите откритија укажуваат дека неолитските популации во ова неолитско село имале колективен простор за собирање на житото и докажува дека населението од пред 8.100 години колективно го чувале произведеното и пронајдениот жртвеник пронајден во 80-тите години од минатиот век, а е во археолошката поставка на Прилепскиот музеј, што е ретко во Европа, укажуваат дека неолитското население градело колективни амбари и чувало големи количества жито. Во големиот број, седум до осум амбари сигурно се чувале повеќе од еден тон жито кое хранело поголема популација и досега не е откриена во неолитски локалитет овде и на Балканот. Тоа потврдува дека луѓето имале некакво заедништво, прецизира Наумов. Освен тоа, како што вели, пронајдените делови од фигурина се најголеми од неолитското време. -Најдовме делови од една фигурина, поделена на половина и е со многу поголеми димензии од досега откриените наоди од неолитот во Пелагонија. Ги има обележјата на неолитските фигурини- корпулентни, истакнати бедра со големи димензии и е намерно кршена бидејќи во неолитот имало обред на намерно ферментирање на фигурините кога намерно им се кршат бутините и главите на фигурините поради одредени обредни практики. Откривме и други уникатни наоди како врвови на стрели досега непознати за Пелагонија, стопански структури, како авани, секири од првпат откриени типови. Со други зборови, иако пристапивме скромно кон годинашниве истражувања, добивме многу богати наоди и резултати кои не ги очекувавме, а кои во голема мера кои нѐ мотивираат да ги продолжиме истражувањата и да ги разбереме потемелно неолитските луѓе и да пристапиме поодговорно во истражувањата и сознанијата, смета археологот Гоце Наумов. Житарки пронајдени на Врбјанска ќука досега на анализа се испратени во Цирих, Швајцарија, на Електротехничкиот факултет. Таму лабораторијата потврди дека има нова дата за Врбјанска ќука и е за речиси еден век постаро археолошко наоѓалиште од тоа што се сметаше досега. -Ако претходно сметавме дека локалитетот датира 6.000 години пред новата ера, сега датирањето е 6.100 години пред новата ера, или до денес е пред 8.100 години. Сега може да се рече дека заедницата од Врбјанска ќука е една од првите земјоделски заедници која доаѓа во Пелагонија и која уште од почетокот го имплементира земјоделството како редовна стопанска пракса и која некаде пред околу 6.100 години пред новата ера, започнува една нова форма на живеење која не била позната претходно во Пелагонија и во поширокиот простор и тој наплив на популација која доаѓа од Анадолија, брзо стигнува и во Македонија. Врбјанска ќука е еден од тие примери на рано населување на земјоделски заедници на овој простор, потврдува Наумов. Амалија Сабанов од лабораторијата за биоархеологија од Белград, Србија вели дека одгледувањето житарки мешункасти растенија укажуваат на некои од најстарите во Европа. -Анализата на археобиолошките остатоци ни покажуваат на почетокот на земјоделството на овие простори. Прво, пред неолитот, луѓето само ги собирале растенијата и ги конзумирале и не се занимавале со земјоделство. Тоа е многу битен пресврт во човековата историја. Во неолитот тоа е вообичаено. Ние ги истражуваме најраните такви облици. Одгледувањето житарки и мешункасти растенија укажуваат на некои од најстарите во Европа. Овде работиме со колегите од германскиот археолошки институт, објаснува Сабанов. Директорот на прилепскиот Завод и музеј, Горан Цветкоски потврдува дека Врбјанска ќука ќе добие назив за значајно културно наследство. -Поднесен е акт за валоризација на археолошкото наоѓалиште „Врбјанска ќука“ за да добие назив за значајно културно наследство. Управата за заштита на културното наследство ни излезе во пресрет и тој акт за брзо ќе го добиеме со што ќе го заштитиме овој значаен археолошки локалитет за да ги зачуваме сите овие археолошки и значајни културни вредности од нашата праисторија, вели Цветкоски.

Во Пелагонија се подготвува почвата за сеење на полјоделски култури

Ивона Петрова — Tue, 04 Apr 2023 08:37:37 +0000

Земјоделците од битолскиот дел на Пелагонија почнаа со подготовка на почвата за сеење на полјоделски култури. Според априлскиот календар, планираните земјоделски површини со пченка ќе бидат засеани наредната седмица, и се очекува до крајот на месецов да заврши засејувањето на оваа култура. - Во април почнува третманот со хербициди кај пченицата и јачменот, зависно од видот и фазата на плевелите, со соодветни хербициди и потребно е да врши редовно следење на посевите. Исто така, кај кромидот, доколку е влажно времето во овој период е можна појава на жолти дамки на листовите и појава на пламеница. Доколку се забележат првите симптоми потребно е веднаш да се изврши третирање со соодветни регистрирани фунгициди. Раните домати се препорачува да бидат посадени во периодот од 17 до 30 април, а краставиците се препорачува да бидат посадени во периодот од 25 април до 10 мај. Продолжува грижата за растенијата коишто треба да бидат посадени, а неколку денови пред садењето тие треба да бидат истретирани профилактично, посочуваат пелагониските агроексперти. Овој месец во Пелагонија почнува интензивната заштита на растенијата кај овошните видови, како и обработката на почвата за уништување на плевелите.

Вонредна инспекција во кујната во студентскиот дом Пелагонија

Ивона Петрова — Thu, 29 Dec 2022 12:10:49 +0000

Инспекциските служби на Агенцијата за храна и ветеринарство, во соработка со Центарот за јавно здравје и претставници од Државниот санитарен и здравствен инспекторат, утрово, по добиено известување за можно труење со храна во студентскиот дом Пелагонија, извршија вонредна инспекциска контрола во кујната. -Од страна на инспекторите за храна, кујната е времено затворена. Наредени се мерки за генерално чистење и дезинфекција на објектот. За лабораториско испитување, земени се шест мостри од храната која се послужувала и осум брисеви од работните површини и опремата, се наведува во соопштението од Агенција за храна и ветеринарство. Кујната, како што посочуваат од АХВ, ќе биде повторно пуштена во употреба по добивање на лабораториските наоди со кои ќе се потврди безбедноста и по контролата која ќе направат инспекторите со која ќе се потврди дека се преземени сите наложени мерки за отстранување на констатираните недоследности.

Земјоделците во Пелагонија се подготвуваат за есенска сеидба

Ивона Петрова — Thu, 01 Sep 2022 07:30:43 +0000

Во средината на септември и на крајот на месецот настапува поволен период за сеење на есенските посеви, посочуваат земјоделци од битолскиот дел на Пелагонија. Во овој период, земјоделците вршат предсидбената подготовка на почвата и ѓубрење на површините, а кон 10 септември ќе се сее семе од зелена салата, ротквици, спанаќ и магдонос. -Сега задолжително се врши деконтаминација на семето на есенските посеви со препарати кои се на база на некоја од следните активни материи тирам, карбоксим, манкозеб и слично. Исто така треба да се обезбедат потребните хербициди во зависност од степенот и видот на заплевеноста, а по сеидба и пред никнување се врши мапирање на плевелите и во зависност од заплевеленоста се употребуваат некои од дозволените селективни хербициди, кои што најчесто се на база на активната материја пендиметалин. Најрано започнува сеидбата на ржта, проследено со тритикале, по што се продолжува со пченицата и јачменот, велат агро-експерти од Битола. За десеттина денови, кон 10 септември се сее семето од зелена салата и салати кои ќе се пресадуваат кон крајот на октомври и ноември, а во текот на месецов се сеат уште и спанаќ, ротквици и магдоносот.

Продолжува жетвата и бербата на земјоделски култури во Пелагонија

Тале Кристо — Mon, 01 Aug 2022 07:30:00 +0000

Во битолскиот дел на Пелагонија најголем дел од жетвените активности се во завршна фаза, а агроексперите советуваат дека после жетвата на житните култури потребно е да се изведи длабоко орање на ослободените површини. Августовското орање заедно со користењето на органски и минерални ѓубрива претставува многу корисна агротехничка мерка, посочуваат агроексперти за МИА. –Во овој период сувото и жешко августовско време ги принудува фармерите почесто да ги наводнуваат земјоделските површини. Водата несомнено ќе ги зголеми приносите кај пченката, но во втората половина од месецот може да се покаже штетно за цвеклото. Тоа ќе ги намали шеќерните единици и ќе ги влоши технолошките својства на коренот. Месец август е време за берба на некои поледелски култури, како сојата, гравот и други и затоа е многу важно да се утврди точното време за берба, бидејќи од тоа ќе зависи квалитетот на производството, соодветноста за обработка, складирање или директна употреба. При берба, сојата треба да добие кафеавкаста или златно – жолтеникава боја, семето да е цврсто, а листовите да почнат да венеат. Потребно е гравот да се исуши на сонце. Доколку тој содржи влага повеќе од 14 проценти, зрното ќе ја загуби белата боја и ќе пожолти, а исто така не е исклучено и појава на мувла, посочуваат пелагониските агро експерти. Август е месец, во кој што градинарите имаат обилна работа. Имено, во овој период треба да се продолжи со грижата за првите посадени култури, градинарите во Пелагонија се подготвуваат и за садење на вторите култури, а се наметнува и бербата. – Треба да се има предвид дека, треба да се отстранат деформираните, заболени и нестандардни плодови од краставици, домати и пипер. Тоа ќе овозможи нормален раст на новите заврзоци, ќе се намали опасноста од зараза и воопшто ќе се добие подобар и порентабилен производ. За да се намали опасноста од болести и штетници во градинарските култури, не е доволно тие само да се испрскаат. Потребно е да се испрска и уништи и плевелот во и покрај површината засадена со градинарски култури. Во овој период сите зеленчукови култури имаат потреба од вода, а најдобро време за наводнување е во раните утрински часови или подоцна навечер. Вода од ХС „Стрежево“ има доволно, посочуваат пелагониските земјоделци.

Момчиња претепани во студентскиот дом „Пелагонија”

Ивана Ефремовски — Sat, 03 Mar 2018 10:46:44 +0000

Во 04:40 часот утрово, 20-годишниот Г.Д. од Дојран пријавил дека истиот ден околу 04 во ходникот на Студенски дом “Пелагонија“ во Скопје, тој и неговиот другар А.В.од село Злаести, биле физички нападнати. Како напажачи ги идентификувал лицата Д.С. од Пробиштип, К.К. и Т.Н. двајцата од Струга и од уште едно непознато лице. Притоа напаѓачите ги удирале Г.Д. и А.В. со раце и нозе по главите и телата, при што им нанеле видливи повреди. Се преземаат мерки за целосно расчистување на случајот.