Почвата во Велес и околината и натаму загадена, предизвикувач е ридот со згура од тешки метали кај Топилницата

Дарко Андоновски — Mon, 08 Jul 2019 08:57:42 +0000

Почвата во Велес и по вршењето на деконтаминацијата со растенија фиторемедијатори сè уште е загадена со тешки метали, покажале лабораториските анализи на стручњаците од ЈЗУ Центар за јавно здравје од Велес. Почвата и натаму ја загадува ридот со згура што се наоѓа во близина на Топилницата. Затоа еколошките здруженија бараат дислокација на оваа згура и координација со земјоделците, eкспертите, невладините организации и надлежните локални и државни институции за да се усвои стратегијата за деконтаминација на почва и да се примени во Законот за почви. Еколозите од еколошкото друштво „Вила Зора“ во рамките на проектот „Да ја заштитиме почвата“, финансиран од УСАИД, вршеле деконтаминација на загадената почва во Велес и околината со засадување маслодајна репка, како фиторемедијатор, во периодот 2018/2019, а потоа преку лабораториски анализи на почвата од страна на стручњаци од ЈЗУ Центар за јавно здравје од Велес утврдиле дека и по деконтаминацијата во почвата сè уште е присутно загадувањето со тешки метали. Како што појасни Ненад Коциќ од ЕД „Вила Зора“, тоа се должи на сè уште присутниот 1,5 милион тони црн рид со згура од тешки метали веднаш до Топилницата, кој и натаму врши континуирано загадување со тешки метали на почвата во и околу Велес. Тој посочи дека најкритично е во реонот на Башино Село, кај Комплекс УЗУС и Речани. Затоа, за решавање на проблемот, потребна е дислокација на згурата. Најави дека ќе прекинат со процесот на фиторемедијација сè додека тука е лоцирана згурата со тешки метали. Дека згурата е и натаму загадувач на почвата, вели, доказ е податокот дека иако еден земјоделец од Речани на четири декари целосно ја заменил почвата со нова чиста од друг регион, само по една година и таа била контаминирана. Откако ќе се дислоцира згурата, рече, ќе се продолжи со деконтаминација на почвата и со други растенија – фиторемедијатори што се поотпорни на суша, како сончогледот, но и други поотпорни култури што треба да помогнат да се исчисти загадената и потоа на чиста почва да се садат градинарски култури што најмногу се одгледуваат во овој реон. Кире Кочов од ЕД „Вила Зора“ во својата презентација на резултатите од проектот појасни дека тие покажуваат дека присуството на тешки метали на почвата по деконтаминацијата со засадена маслодајна репка на површина од 0 до 20 сантиметри, наместо да се намалат, се зголемиле за 0,5 пати, а оние на поголеми длабочини од 20 до 40 сантиметри по деконтаминацијата се намалиле се 3,5 пати. – Тоа е поради тоа што во гориот слој поради континуиран загадувач сè уште постои загадување на почвата. А на подолните слоеви, маслодајната репка како фиторемедијатор ги примила во себе тешките метали и направила деконтаминација на почвата и намалување на концентрациите, потенцира Кочов. Во прилог на тоа, рече дека по деконтаминацијата во коренот и листот на маслодајната репка имало за 20 пати зголемени концентрации на олово, а присуството на кадмиум било зголемено дури за 60 пати. Оловото, рече, на површина од почвата 0 д 20 сантиметри пред фиторемедијацијата било со 201,6 микрограм на килограм или за 2,3 пати над дозволеното, а по фиторемедијацијата се зголемило на 218 микрограми на килограм што, потенцира, е за 2,5 пати повеќе од дозволеното. Тоа, рече, значи дека, наместо да се намалат, се зголемиле концентрациите на олово во почвата. Интересно е, потенцира тој, што на длабочина од 20 до 40 сантиметри пред фиторемедијацијата во 2018 година концентрацијата на олово била двапати поголема над дозволеното, а годинава по фиторемедијацијата се намалила и била поголема само за 0,9 пати над дозволената граница. – Кај кадмиумот на длабочина до 20 сантиметри лани концентрацијата била зголемена 0,9 пати, а годинава, по завршената фиторемедијација, за 13,7 пати. На површина подлабоко во почвата од 20 до 40 сантиметри лани имало зголемени концентрации на кадмиум деветпати над дозволеното, а годинава биле помали со тоа што биле зголемени за 4,5 пати. Тоа значи дека со фиторемедијацијата во длабочина од 20 до 40 сантиметри се намалиле концентрациите и на олово и на кадмиум, бидејќи растението ги апсорбирало во себе овие тешки метали и така ја прочистиле почвата, појасни Кочов. Како што информира Сашка Коцевска од ЕД „Вила Зора“, нивна цел преку овој проект е едукација и помош на фармерите и институционализација на овој еколошки проблем преку стратегиски документ за деконтаминација на почва. – Крајна цел ни е усвојување стратегија за деконтаминација на почва од страна на локалните и националните институции и нејзина примена во Законот за почви, вели таа. Проф. д-р Трајче Стафилов од Институтот за хемија при ПМФ на УКИМ во Скопје и долгогодишен истражувач на загаденоста на почвите со тешки метали во Велес и во земјава, на презентацијата на проектот потсети на десетте таканаречени еколошки жешки точки во земјава, а меѓу кои, по скопски ОХИС, на второто место е депонијата со згура од тешки метали од велешката Топилница. Тој потенцира дека загадувањето на Велес во градот и неговата непосредна околина, особено во индустриската зона е огромно и неколкупати над дозволените таканаречени интервентни вредности според холанските стандарди. Стафилов појаснува дека тие не можат да се споредуваат со наши стандарди бидејќи, рече, за жал, ги немаме. – Загадувањето на почвите доведува и до загадување на храната, така што загадувањето на зеленчукот што се произведува на тој простор е контаминирано, особено со кадмиум и олово. Така кај земените примероци од 40 зеленчуци на земјоделски површини во непосредна близина на Велес, концентрациите на кадмиум биле и над 20 пати, а на олово од два до 10 пати над дозволените интервентни вредности. На цинкот концентрациите не се ограничени, појасни проф. Стафилов. Тој алармира до надлежните за горливиот проблем со почвите во Велес и земјава, а кои, според неговите анализи од теренот, се многу загадени и побара што поскоро освен еколозите, да го решаваат надлежните државни институции. Антоанела Димитриевска/МИА

„Северна Депонија“ ќе биде предложена за осмо светско чудо- Почвата во Македонија енормно загадена, министерството глувонемо

Дарко Андоновски — Thu, 13 Jun 2019 11:00:37 +0000

Морковот, зелката и целерот во скопскиот регион имаат концентрација на тешки метали во себе. Концентрациите на арсенот во морковот и зелката се нешто над максимално дозволените, но во целерот се до 16 пати над максимално дозволените граници покажуваат испитувањата на еколошкото друштво Вила Зора од Велес направени последниве три месеци, објавува Телма. -Најголем проблем во овој регион во земјоделските површини околу Железарата пред се кои се испитувани со арсенот кој што е 1, 5 над максимално дозволените концентрации. Ова претставува уште една потврда после анализите во Велес, Кавадарци и Тетово како индустриски региони дека и во Скопје како индустриски регион во државата состојбата со загаденоста на почвите не е добра и се произведува храна со тешки метали и дека е време државата да преземе нешто за производителите на храна, а со тоа и за луѓето кои ја конзумираат оваа храна, вели Ненад Коциќ, еколошко друштво Вила Зора. Загрижувачки е фактот дека како минуваат годините се повеќе се намалува плодната почва и многу малку се прави за деконтаминација на истата покажуваат статистиките направени во 2016 та година, смета професор Миткова. -Со некои недобри работи кои ги направија во Министерството за земјоделство, поточно во Законот за земјоделство дозволија најплодна почва да се пренаменува во градежно земјиште. Тоа е навистина жално, изјави проф. Татјана Миткова, Факултет за земјоделски науки и храна. Токсичната храна има далекусежно штетни последици по човековото здравје и затоа е потребна деконтаминација на почвата, содавање услови за производство на здрава храна, пласман на земјоделските производи на домашниот и странскиот пазар и секако подобрување на социјалниот и економскиот статус на земјоделците, апелираат учесниците на денешната трибина. Фејсбук страната „Министерство за безживотна средина“ пишува дека Северна Депонија ќе биде предложена за осмо светско чудо бидејќи се` уште има живи луѓе во безживотната средина каде што „морковот, зелката и целерот во скопскиот регион имаат концентрација на тешки метали. -Концентрациите на арсенот во морковот и зелката се нешто над максимално дозволените, но во целерот се до 16 пати над максимално дозволените граници покажуваат испитувањата на еколошкото друштво Вила Зора од Велес направени последниве три месеци, стои во нивниот пост на Фејсбук. И додека јавноста и медиумите потсетуваат на енормната загаденост во почвата во Македонија, Министерството речиси да е глуво и немо.

загадена почва – Kurir.mk

Почвата во Велес и околината и натаму загадена, предизвикувач е ридот со згура од тешки метали кај Топилницата

„Северна Депонија“ ќе биде предложена за осмо светско чудо- Почвата во Македонија енормно загадена, министерството глувонемо