недела, 12. ноември 2023. Вести денес: 0
home Занимливости

Утре е Меѓународен ден на трудот: Зошто го славиме 1 мај?

Утре е Меѓународен ден на трудот: Зошто го славиме 1 мај?

Утре со низа народни собири ширум светот ќе се одбележи Меѓународниот ден на трудот – 1 Мај, како општа манифестација на солидарноста на работниците во борбата против сите форми на неправда и експлоатација и за подобрување на условите за работа.

Тој датум е своевиден симбол на визијата и борбата за подобра работна позиција и поправеден свет воопшто, но и манифестација на сеќавање на жртвите во таа борба.

Меѓународниот ден на трудот се одбележува на тој ден во спомен на 1 мај 1886 година, кога десетици илјади работници демонстрираа на улиците на Чикаго барајќи поповолни услови за работа, подобра положба на работниците, меѓу другото, доследна примена на осум час работно време. Тоа беа речиси револуционерни барања во тоа време, а следеше остра реакција од работодавачите и од властите.

На тој ден во Чикаго, во 1886 година, околу 40.000 работници излегоа на генерален штрајк, барајќи подобри услови за работа, изразени во слоганот „три осумки“ – осум часа работа, одмор и слободно време. Организаторите претходно презентираа реални проблеми и итно упатија барања до работодавците.

Протестот на кој одговорија со репресија и брутална реакција на властите и работодавачите, а потоа и низа жртви, беше прифатен како симбол на борбата за работничките права и воопшто на обесправените.

Во 1886 година во Чикаго протестите започнале на 1 мај, а најострите судири со полицијата се случиле во следните денови, особено на 4 и 5 мај, кога судирите се прошириле и надвор од Чикаго.

Полицијата се обидела да ги разбие протестните собири и да доведе до поделба на демонстрантите, што завршило со сериозни конфликти во кои имало и жртви, но и меѓу припадници на полицијата. Најмалку шест работници загинале, а околу 50 биле ранети во судирите со полицијата, а голем број биле и уапсени. Неколку работнички водачи подоцна беа осудени на смрт, а тројца на затвор.

Во спомен на големите манифестации на обесправените и нивната решителна борба, со низа жртви, на Основачкиот конгрес на Втората интернационала во 1889 година, одржан на 100-годишнината од падот на Бастилја, на 14 јули, беше одлучено да се одбележи 1 мај како меѓународен празник на работата со масовни собири, демонстрации и повремени манифестации, во знак на сеќавање и опомена.

На Вториот конгрес во 1891 година, 1 мај официјално е прогласен за Меѓународен ден на трудот. Тоа требаше да биде општа манифестација на работничката солидарност во борбата против сите форми на неправда и експлоатација.

Постепено, како што се засилуваа синдикалните и работничките движења, во последните години на 19 век и првите децении на 20 век, 1 мај беше сè поприфатен и обележан, многу често со широки протестни манифестации.