По враќањето на талибанците на власт во Авганистан по 20 години во фокус на јавноста е шеријатскиот закон, начинот на кој се применува, а особено што тоа значи за жените и девојчињата.

По освојувањето на Авганистан во јавноста се обрати портпаролот на талибанците Забихула Муџахид кој порача дека тие ќе ги имаат сите права.

„Ќе ги гарантираме сите права на жените во рамките на шеријатскиот закон. Жените може да работат во образованието и здравството. Ако е загрижена меѓународната заедница, треба да знаат дека нашите жени ќе ги имаат сите права. Нашите жени се муслиманки и мора да го почитуваат шеријатскиот закон“.

Секако, светот е скептичен поради оваа изјава бидејќи на почетокот на јули, по преземањето на контролата над провинциите Бадаксан и Тахар, талибанските лидери издале наредба на локалните верски водичи да им достават список со девојки постари од 15 години и вдовици помлади од 45 години за брак со талибанските борци. Исто така се појавија и фотографии како ги бојат сите ѕидови и излози на кои има фотографии од жени.

Иако сè уште не е познато кои права ќе им бидат одземени на авганистанските жени во иднина, во времето кога талибанците беа на власт(1996-2001) тие претрпеа нехумана репресија. Револуционерното здружение на жените во Авганистан објави листа на правила за тоа каков пекол доживувале Авганистанките кои биле принудени да живеат според правила на талибанците.

Тие велат дека талибанците ги третираат жените полошо отколку животните, жените се заробени во нивните домови. Не им значат ништо освен ако не се занимаваат со раѓање деца, задоволување на машките сексуални потреби или исцрпувачки домашни задачи.

Кои правила и забрани им биле наметнати:

1. Жените имале забрана за работа надвор од домот. Во некои болници во Кабул работеле само неколку жени лекари и медицински сестри.

2. Забрана да излегуваат надвор од дома без машка придружба.

3. Било забрането да ги лекуваат мажи.

4. Им било забрането секаков вид на образование.

5. Морале да носат бурка која ги покрива од главата до петите.

6. Жените кои не се облекувале според нивните правила биле малтретирани, навредувани и тепани.

7. Јавно каменување било казна за жените кои имале сексуални односи надвор од бракот.

8. Забрането било да употребуваат козметика. На многу жени со лакирани нокти им ги отсекле прстите.

9. Им било забрането да се смеат гласно.

10. Не смееле да зборуваат или да се ракуваат со мажи.

11. Не смееле да се возат со такси.

12. Не смееле да носат високи потпетици бидејќи мажот не треба да ги чуе женските чекори.

13. Забрана да се занимаваат со спорт или да влезат во некој клуб.

14. Забрана да возат мотор или велосипед.

15. Не смееле да носат светли бои бидејќи според талибанците тие биле „сексуално привлечни“.

16. Забрана да се појават на балконот на своите домови.

17. Им било забрането да перат алишта на јавни места.

18. Задолжително фарбање на сите прозори за да не гледаат надвор од својот дом.

19. Забранета употреба на јавни тоалети.

20. Забрането возење со мажи во ист автобус.

Како функционира шеријатскиот закон?

Како и секој правен систем, шеријатот е комплексен и неговата практика целосно се потпира на квалитетот и обуката на професионалци. Исламските правници издаваат упатства и пресуди, а упатствата што се сметаат за формално правни решенија се нарекуваат фатви.

Според толкувањето на BBC, постојат пет различни школи на шеријатското право, а доктрините се разликуваат во тоа како буквално се толкуваат текстовите од кои произлегува шеријатскиот закон.

Шеријатскиот закон е исламски правен систем кој дејствува и како основен верски морален кодекс на исламот и како правила што важат за сите области од животот, вклучувајќи ги и верските обврски, секојдневните рутини и личните верувања.

Сите дејствија се категоризирани како задолжителни, препорачани, дозволени или недозволиви, а начинот на кој се применува шеријатското право во општеството варира од држава до држава.

Според шеријатот, злосторствата се поделени во три категории: најсериозни (тазир), за кои казната зависи од одлуката на Судот, оние за кои сторителите се казнуваат со иста како и нивната жртва и најтешките престапи (худуд) кои се сметаат за злосторства против Бога.

Прељубата, лажното обвинување за нелегален сексуален однос, консумирање алкохол, кражби и грабежи се меѓу најсериозните прекршоци, што значи дека сторителите можат да бидат камшикувани, каменувани, протерани или погубени.

Казната предвидена за такви кривични дела вклучува ампутација на дел од телото. Талибанците следат екстремна верзија на шеријатот која практикува јавни егзекуции и ампутации на делови од телото, забрана за слушање музика, гледање телевизија и тепање мажи кои не се молеле пет пати на ден или не ја бричеле брадата.

За дела против друго лице, од убиство до напад, тој се казнува со одмазда, а сторителот се третира исто како жртвата.

Овој вид на кривично дело се смета за граѓански престап, а не кривично дело во техничка смисла, бидејќи државата нема право да покренува кривична постапка, туку само жртвата или семејството на жртвата.

За неколку конкретни кривични дела, казната може да се поправи: смрт за напуштање на исламот, ампутација на раката за кражба и раце и нозе за грабеж, каменување за вонбрачен секс кога сторителот е во брак, 100 удари со камшик кога сторителот е неженет и 80 удари со камшик за недокажано обвинување за непристојност и за консумирање алкохол.

Колку строго се толкува и почитува шеријатскиот закон, делумно или целосно, варира од земја до земја и зависи од надлежната влада.

Некои земји одлучија да усвојат неколку аспекти на шеријатското право во комбинација со системи од европски стил, додека други, вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Катар и Иран, го следат многу порадикално.