На светските берзи цените на нафтата паднаа минатата недела, втора по ред, за повеќе од 4 отсто, бидејќи се намалија стравувањата на трговците од прекини во испораките на нафта од Русија поради војната во Украина и западните санкции против Москва.
Цената на барелот на лондонскиот пазар минатата недела падна за 4,2 отсто на 107,93 долари, додека на американскиот пазар барелот падна за 4,25 отсто на 104,70 долари.
Во последните две недели цените паднаа за речиси 10 отсто, губејќи дел од добивките од почетокот на војната во Украина. Во првата недела од нападот на Русија врз земјата, цената на барелот скокна за околу 20 отсто.
Во време кога пазарите беа опфатени од стравувањата од нарушувања на рускиот извоз поради санкциите на Западот, цената на барелот на лондонскиот пазар достигна 139 долари во еден момент и 130 долари во САД, што е нивно највисоко ниво од 2008 година.
Во последните две недели цените нагло паднаа, но пазарите сè уште се неизвесни, па значително флуктуираат. Така, минатата недела тие се движеа во многу широк опсег од 16 долари. Еден ден паѓаа под 100 долари, а следниот нагло скокнуваа над тоа ниво.
Причини за осцилации на цените
Фокусот на трговците минатата недела беше на разговорите за примирје меѓу Русија и Украина, при што продолжуваат жестоките руски воени напади врз украинските градови.
„Се чини дека рускиот претседател Владимир Путин не сака да ги прекине непријателствата. Ова треба да обезбеди поддршка за цените на енергијата, со многу простор за континуирани силни осцилации“, рече аналитичарот на PVM, Стивен Бренок.
Цените остро флуктуираа минатата недела и беа погодени од недоволното снабдување поради јазот меѓу руските трговци со нафта, одложувањата во преговорите за иранската нуклеарна програма, падот на залихите, но и загриженоста за побарувачката поттикната од повторното ширење на COVID-19 во Кина.
Во такви околности, трговците беа загрижени од веста дека водечките производители, предводени од Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) и нејзините партнери, вклучително и Русија, заостанаа уште повеќе во февруари отколку во јануари.
Меѓутоа, во април Меѓународната агенција за енергетика (IEA) процени дека пазарите би можеле да загубат три милиони руски барели дневно поради санкциите наметнати врз руските компании и банки по руската инвазија на Украина.
Ова ќе ја намали понудата три пати повеќе од побарувачката поттикната од високите цени, предупреди IEA.
Преговорите за заживување на договорот за иранската нуклеарна програма од 2015 година, што би можело да резултира со обновување на извозот на иранска нафта, не им најавуваат на трговците непосредна алтернатива на руската нафта.
„Во моментов страдаат и понудата и побарувачката, но понудата е посилно погодена“, велат аналитичарите на SEB Bank.
Зголемувањето на цената на нафтата ги поттикнува инфлаторните притисоци
Русија извезува меѓу 4 и 5 милиони барели нафта дневно, од кои околу половина оди во Европа, што ја прави најголем извозник на нафта во светот по Саудиска Арабија. Затоа, трговците стравуваат дека прекините во испораките од Русија дополнително ќе го зголемат јазот помеѓу слабата понуда и растечката побарувачка.
Соединетите Американски Држави неодамна воведоа ембарго на руската нафта, но европските земји не се приклучија.
Аналитичарите веруваат дека цените на барелот најверојатно ќе останат над 100 долари додека ОПЕК, американските компании за нафта од шкрилци или, на пример, Иран не обезбедат алтернатива за руската нафта и не пласираат повеќе барели.
Аналитичарите предупредуваат и на зголемени инфлациски притисоци во светската економија, што е поттикнато од цената на барелот над 100 долари.
ФЕД ги зголеми каматните стапки, ги намали проценките за растот на БДП
И зголемената инфлација може да ги принуди централните банки на агресивно заострување на монетарната политика, забавувајќи го глобалниот економски раст, а со тоа и побарувачката на нафта.
Бидејќи инфлацијата во САД е на највисоко ниво во последните 40 години во последните месеци, минатата недела Федералните резерви на САД ги зголемија клучните каматни стапки за 0,25 процентни поени, првпат од 2018 година, и најавија дополнително зголемување на цената на парите.
Поради високата инфлација, но и последиците од војната во Украина, ФЕД ги намали и проценките за економскиот раст оваа година од претходните 4 на 2,8 отсто.
А тоа значи дека во САД, најголемиот светски потрошувач на нафта, растот на побарувачката за црно злато би можел да забави.
Откако минатата година се зголемија за повеќе од 50 отсто, благодарение на закрепнувањето на глобалната економија од корона кризата, цените на нафтата скокнаа за речиси 40 отсто од почетокот на оваа година.
