Сиромашната централноамериканска земја Ел Салвадор е пред банкрот по падот на вредноста на биткоинот. Претседателот на оваа држава Наџиб Букеле, минатата година го запрепасти светот кога објави легислатива со која биткоинот, покрај американскиот долар, станал официјално средство за плаќање.

Идејата е спроведена три месеци подоцна, а последиците засега се прилично непријатни. За почеток, иницијативата со која биткоинот требаше да стане општоприфатено платежно средство доживеа вистинско фијаско.

Во септември, со претседателски декрет беше лансирана апликацијата Chivo (Дигитален паричник), која резервираше иста количина на биткоин за секој жител, (што е еквивалентно на 30 долари, приближно тридневен просечен приход во Ел Салвадор, но само половина од анкетираните се обиделе да воопшто да ја користат апликацијата.

Од најупорните, помалку од половина продолжија да го користат Chivo откако го потрошија подарокот од државата, а најлошо од сè, процентот на странски дознаки со криптовалути позајмени преку дигитални паричници се мери само со едноцифрени.

Експериментот со кој биткоинот се користи официјална валута – не успеа и покрај големиот потенцијал, бидејќи Ел Салвадор е многу сиромашна земја во која дознаките од странство се многу важна ставка заедно со скромниот животен стандард на граѓаните. Покрај бројните технички проблеми, една од најважните причини за неуспех се големите флуктуации на цената на биткоинот, што го прави многу несигурно средство за плаќање.

Иако законот ги обврзува да прифаќаат плаќања со биткоин, повеќето претприемачи сè уште инсистираат на употребата на долари. Постои и голема недоверба во државните институции, а има забелешка за високо централизираниот систем кој всушност ги издаваше основните принципи на криптовалутите; во земја каде што демократијата не цвета, дел од населението го доживува Чиво прво како средство за контрола во рацете на владејачката гарнитура.

А Чиво е само мало парче од една грандиозна визија за развојот на Ел Салвадор, која од разбирливи причини (длабоки корекции) сега е на чекање. Планот беше да се изгради нов град (и фабрика за ископ на биткоини) што ќе се финансира преку специјална емисија на обврзници, иако апсурдната изградба на чуден финансиски инструмент (дел од каматата ќе се плаќа во биткоин) звучеше привлечно само за најлудите криптофанови, но, и тие, поради интензивната корекција, не се многу ентузијасти.

Претседателот Букеле досега потрошил стотици милиони долари на акциите на биткоин чија пазарна вредност во неделата рапидно опаѓа. Според некои проценки, загубата надмина 30 милиони долари, што е приближно еднакво на износот на следната каматна стапка на име на претходно пласирани обврзници кои Ел Салвадор мора да ги исплати во текот на јуни. Инвеститорите едноставно се откажаа од целата приказна. ММФ и Светска банка кои условуваат соработка (и нови заеми) со елиминација на биткоинот како законско средство за плаќање.

Со јавниот долг кој достигнува 85 отсто од БДП, Ел Салвадор ита кон банкрот, а перформансите на конвенционалните обврзници не оставаат простор за дилеми: скалата на перцепција на ризик (и скептицизмот за можноста за наплата на побарувањата) открива драматично зголемување на приносите во Доспевањето на обврзниците за две и пол години надмина – 50 отсто.