Бугарската министерка за надворешни работи Екатерина Захариева во интервју за германскиот весник ВЕЛТ пред десетина дена открива шокантни информации според кои македонските власти поради неподнесување на проекти до механизмите на Унијата загубила 130 милиони евра од европско финансирање.
-Срамота е што, како соседни земји, ние дури и немаме железничка врска меѓу нас. Во исто време, ние сме на трасата на „Паневропскиот транспортен коридор 8“ – коридор на НАТО што треба да ги поврзе Албанија, Македонија и Бугарија. Има огромно доцнење. Ова го утврди не само Бугарија, туку и меѓународните институции кои го финансираат проектот. Македонија загуби 130 милиони евра во европско финансирање. За новиот период на програмирање, Република Македонија не предложи никакви инфраструктурни проекти исток-запад за финансирање од претпристапните фондови, вели Захариева во интервјуто.
Дел од интервјуто на Захариева за ВЕЛТ во кое што зборува и за други теми поврзани со Македонија во продолжение:
ВЕЛТ: Зошто Бугарија го блокира почетокот на пристапните преговори со Република Македонија?
Захариева: Нашата поддршка за почеток на пристапните преговори со сите земји од Западен Балкан отсекогаш била многу конзистентна, но никогаш безусловна. Како и другите земји-членки, ние веруваме дека сите оние кои сакаат да влезат во ЕУ мора да бидат подготвени да започнат преговори за пристап. Кога се договоривме во март да започнеме пристапни преговори со Република Македонија и Албанија, оваа одлука беше условена. Република Македонија мораше да покаже видливи резултати во спроведувањето на нашиот Договор за пријателство, соработка и добрососедство.
ВЕЛТ: Кои клаузули од овој договор не се применуваат според мислењето на Бугарија?
Захариева: За жал, премногу. Јавната дебата се врти само околу историски теми. Текстот на договорот предвидуваше историјата да им биде оставена на историчарите. Затоа формиравме историска комисија со учество на експерти од двете земји. Но, владата во Скопје го суспендираше пред скоро една година со образложение дека ќе се одржат избори. Сепак, Комисијата не треба да се користи за политички цели. Имавме избори двапати во истиот период. И не можам да замислам да и кажам на историска комисија: „Те молам, престани да работиш!“, Затоа што одржуваме избори. Комисијата е независна и не треба да добива упатства од владата. Но, историјата не е единствената контроверзна точка.
ВЕЛТ: Кои се другите спорни точки?
Захариева: Инфраструктурата, на пример. Срамота е што, како соседни земји, ние дури и немаме железничка врска меѓу нас. Во исто време, ние сме на трасата на „Паневропскиот транспортен коридор 8“ – коридор на НАТО што треба да ги поврзе Албанија, Македонија и Бугарија. Има огромно доцнење. Ова ја основа не само Бугарија, туку и меѓународните институции кои го финансираат проектот. Македонија загуби 130 милиони евра во европско финансирање. За новиот период на програмирање, Република Македонија не предложи никакви инфраструктурни проекти исток-запад за финансирање од претпристапните фондови.
За жал, има премногу чудни примери за тоа како таму се создаваат административни бариери за инвеститорите кои можат да создадат работни места во земјата. Предложивме тригодишна програма за образование и култура, но година и половина чекавме на одговор.
ВЕЛТ: Една од критиките кон Македонија е дека Бугарија инсистира македонскиот јазик да не биде независен јазик, туку дијалект на бугарскиот јазик. Дали се согласувате со тоа?
Захариева: Најтешката тема меѓу нас е лажните прекори што се слушаат подолго време од нив дека не им го признаваме правото на нивните граѓани на самоопределување. Или право да го нарекуваат нивниот јазик како што сакаат. Но, државите не признаваат јазици или нации, само други држави.
ВЕЛТ: Но, тогаш мора да се согласите со министерот за европски прашања на Македонија Никола Димитров, кој го рече скоро истото во интервју за ВЕЛТ.
Захариева: Се согласувам, но до степен до кој секоја нација има право на самоопределување. Сепак, не се согласувам со изјавата дека им го негираме ова самоопределување. Ова не е точно, но постојано се тврди, веројатно со цел да се претстави Бугарија како земја што живее во не знам во кој век.
Во последниве години, 88.450 жители на Република Македонија добија бугарско државјанство врз основа на нивното потекло. Тие се бугарски државјани и граѓани на Европската унија и исто така имаат право на самоопределување. Но, секој што денес во Република Македонија се дефинира како граѓанин со бугарски корени, таму и понатаму е предмет на дискриминација. Само пред три недели, некои групи на социјалните мрежи објавија лични податоци и адреси на овие луѓе, делумно дури им се закануваше и самоосакатување.
ВЕЛТ: Кој стои зад овие закани?
Захариева: Ова се случува на Фејсбук, имаше говор на еден од митрополитите. Ова се закани на кои треба да реагираат тамошните државни институции, бидејќи станува збор за безбедноста на овие луѓе, кои се и нивни граѓани, не само наше. Но, тие одговараат само кога ќе ги прашаме. Сепак, не треба да чекаме да ги потсетиме. Мора да биде јасно дека институциите во земја која е кандидат за членство во ЕУ мора да реагираат кога се спроведува дискриминаторска акција против група на население врз основа на религија, пол или идентитет. Секој што изразува поинакво мислење од официјалното и тврди дека треба да има соработка со Бугарија е исто така изложен на оваа омраза. Ова му се случи на самиот премиер Зоран Заев. За жал, идејата за градење нација заснована на омраза против Бугарија сè уште постои државна политика.
